Jale Parla Biyografisi
Akademisyen, Edebiyat eleştirmeni,
Jale Parla, kitaplarıyla ve yazılarıyla edebiyat tenkidinin kapsamlı misallerini ortaya koyduğu gibi reel olarak ve daha çok edebiyat teoriyi açısından derinlikli ve kapsamlı çalışmalar ortaya koymuştur.
Jale Parla, 5 Şubat 1945 tarihinde İstanbul‘da doğmuştur. İlkokulu Antakya ’da 1956 senesinde bitirdikten sonra 1960 senesinde İstanbul‘da Üsküdar Amerikan Kız Lisesi’nde ortaokulu bitirdi. Liseyi ise 1964 senesinde Arnavutköy Amerikan Koleji’nde, Üniversiteyi 1968 senesinde Robert Kolej Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü’nden mezun olarak bitirdi. 1978 senesinde Harvard Üniversitesi‘nden ana dalı İngiliz Edebiyatı, yan dalları Fransız ve Alman Edebiyatları olmak üzere karşılaştırmalı edebiyat doktorası aldı.
1975 senesinde öğretim abonesi olduğu Boğaziçi Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyat Bvefatında profesörlüğe 1988 senesinde yükseldi. Jale Parla, 1976-2000 seneleri arasında Boğaziçi Üniversitesi Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü’nde öğretim azalığı yaptı. 2000 senesinde Balaka Üniversitesi ’ne geçerek çalışmalarını burada sürdürdü.
Boğaziçi Üniversitesi öğretim aboneleriyle ortak editörlüğünü yaptığı Modern Medeniliğin Yaradılışı isimli kitabın “16. Asırdan 18. Asra Modern Türk Kültürünün Yaradılışı”, “16. ve 17. Asırlarda Avrupa Edebiyatı” ve “18. Asırda Avrupa Edebiyatı” bvefatlarını yazdı.
Hali Hazırda, Balaka Üniversitesi‘nde Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü’nde öğretim azalığı yapmakta olan Parla’nın Efendilik, Şarkiyatçılık, Kölelik 1985,Tanzimat Romanının Epistemolojik Esasları 1990, Bayanlar Dile Düşünce Sibel Irzık ile beraber, 2004, Balkan Literatures in the Era of Nationalism Murat Belge ile beraber 2008, Türk Romanında Yazar ve Başkalaşım 2011, Don Kişot – Yorum, Bağlam, Teori 2017 isimli kitapları yayımlandı.
Kitaplarıyla ve yazılarıyla edebiyat tenkidinin kapsamlı misallerini ortaya koyan Jale Parla, genellikle dilbilim, göstergebilim, psikanaliz, yapısalcılık, fenomenoloji, postyapısalcı felsefe gibi teorisel büyümeler üzerine çalışmalar yaptı. Bu çalışmaları yaparken Walter Benjamin, Louis Althusser, Mikhail Bakhtin, Jakobson, Jacques Lacan, Jacques Derrida, Roland Barthes, Julia Kristeva gibi hem düşünür hem de edebiyat alanında söz sahibi olan bireylerden faydalandı.
Jale Parla, 27 Eylül 2023 tarihinde Erdal Öz Edebiyat Mükâfatı Seçici Heyeti tarafından Erdal Öz Edebiyat Mükâfatı’nün on üçüncüsünün Jale Parla’ya “Yüksekokul ile edebiyat dünyasını bir araya getirme mevzusundaki başarısı, Türk edebiyatı üzerine özgün çözümlemeleri ve edebiyat eğitimine katkılarıyla, tenkit ananesini kültürel analiz ve karşılaştırmalı edebiyat istikametinde zenginleştiren yeni alanlar açması sebebiyle” verilmesini kararlaştırdı.
Kitapları :
1985 – Efendilik, Şarkiyatçılık, Kölelik
1990 – Babalar ve Oğullar / Tanzimat Romanının Epistemolojik Esasları
2000 – Don Kişot´tan Bugüne Roman,
2004 – Bayanlar Dile Düşünce Sibel Irzık ile beraber 2008 – Balkan Literatures in the Era of Nationalism Murat Belge ile beraber
2011 – Türk Romanında Yazar ve Başkalaşım
2017 – Don Kişot – Yorum, Bağlam, Teori
2018 – Orhan Pamuk ’ta Yazıyla Kefaret
2023 – Bayanlar Dile Düşünce / Edebiyat ve Cemiyetsel Cinsiyet Sibel Irzık ile beraber
Derleme:
1986 – Modern Medeniliğin Yaradılışı ortak
Tercüme:
1991 – Aydınlanma Çağı Norman Hampson ’dan
