Carl Ebert Biyografisi
Alman tiyatro rejisörü ve oyuncusu, opera rejisörü, eğitmen
Cumhuriyetin ilk senelerinde Türkiye ’de dokuz sene yaşamış olan Carl Ebert, Türk çağdaş tiyatrosunun kurucuları arasındadır.
Carl Ebert, 20 Şubat 1887 tarihinde Berlin, Almanya ’da Anton Potulicky, Mary Collins çiftinin oğlu olarak doğmuştur. Carl Ebert Berlin’de 1909-1914 seneleri arasında oyunculuk eğitimi aldığı Max Reinhardt’ın Tiyatro Sanatı Okulu’nda okudu. Sanat yaşamına Alman Ulusal Tiyatrosu’nda oyuncu olarak başlayan Carl Ebert, daha sonra Frankfurt ve Berlin’de kurduğu tiyatro sanatı mekteplerinde oyuncu ve rejisör olarak çalıştı. Daha sonra operaya yönelen Carl Ebert, Berlin Şehir Operası’nda birçok opera sahneye koydu.
1933 ’te Nazi idaresinden kaçtı, kısa bir vakit İtalya ve İsviçre ’de kaldıktan sonra Arjantin ’e giderek, oradaki Alman Tiyatrosu ’nun başına geçti. 1933 – 1936 senelerinde Buenos Aires‘te Teatro Colon’da çalıştı.
Adolf Hitler rejimine karşıt olduğu için Almanya ’yı terk eden Carl Ebert, 1936 senesinde Türkiye ’de Cumhurbaşkanlığı Flarmoni Orkestrası ile genel sahne işlerinin teşkilatlandırılması mevzusunda görüşmek ve nasihatlerinden faydalanmak üzere, Ankara‘ya davet edildi. 3 Şubat 1936 tarihinde Ankara ’ya geldi. Daha sonra da konservatuarın tiyatro ve opera bvefatlarını kurmak, ders plânlarını tespit etmek ve zorunlu ihtarlarda bulunmak üzere 1940 senesine kadar aralıklı olarak Türkiye’ye gelip gitti. Ankara Devlet Konservatuvarı ’nın tiyatro ve opera bvefatlarını kurdu ve Devlet Tiyatrosu ve Operası ’nın kuruluşuna çok büyük katkıda bulundu; konservatuvarın bünyesi içinde kurduğu Tatbikat Sahnesi ve Opera Stüdyosu ’nda rakamsız talebeler yetiştirerek tiyatro ve operanın Türkiye ’de müesseseselleşmesini sağladı. 1945 senesine kadar Tatbikat Sahnesi’nde muhtelif oyunların rejisörlüğünü yapan, rakamsız talebe yetiştiren Carl Ebert ’in Türkiye’de çağdaş tiyatronun kurucuları arasında ehemmiyetli bir yeri vardır.
1936 – 1945 seneleri arasında Türkiye ’de modern opera ve tiyatronun esasını atan Carl Ebert ’in tercümanlığını ve dramaturgluğunu rejisör dayanakçılığı 1941-1945 seneleri arasında yazar-şair Sabahattin Ali yaptı.
Aralarında Semiha Berksoy, Müşfik Kenter, Mahir Canova, Macide Tanır, Cüneyt Gökçer ’in de bulunduğu suratlarca sanatçıyı yetiştiren Carl Ebert, titiz, çok disiplinli, bir sahneyi kezlerce tekerrür ettiren bir eğitimciydi.
Carl Ebert ’in yetiştirdiği talebelerin ilk seslendirdiği ve Türkiye ’de Türkçe sahnelenen ilk yabancı eser 1940 senesinde Wolfgang Amadeus Mozart ’ın bir perdelik “Bastien und Bastienne” isimli gülünç-operası oldu.
1945 senesinde Bakanlıkça kontratı yenilenmeyen Carl Ebert Türkiye ’den ufalayıp İngiltere ’ye gitti. Buna karşın davet edilinde 1952 senesinde yalnızca bir eser için tekerrür Ankara ’ya gelip William Shakespeare ’in “Bir Yaz Gecesi Düşü” isimli eserini sahneye koyup döndü. Daha sonra 1957 ’de davet üzerine kısa bir vakit Ankara ’ya kazanç, arz üzerine müesseselerde tahlil yapıp bir rapor yazar. Carl Ebert, en son 12 Nisan 1969 ’da Atatürk Kültür Merkezi ’nin açılışına onur misafiri misafiri olarak en son yaşadığı Los Angeles kentinde gelip katıldı.
Carl Ebert’in 1945 senesinde Türkiye’den dağılmasıyla Tatbikat Sahnesi’nin idareyiciliğine Muhsin Ertuğrul getirildi.
1948-1954 senelerinde Los Angeles’ta tiyatro hocalığı yaptı. 1954 senesinden sonra da 1961 senesine kadar Berlin Devlet Operası’nın rejisörlüğünü yaptı ve emekli oldu. 1947-1953 seneleri arasında İngiltere ’de Glyndebourne ve Edinburgh Mozart Şenlikleri ’ni idaredi.
Carl Ebert, 14 Mayıs 1980 tarihinde Santa Monica, Kaliforniya, ABD ’de 93 yaşına can vermiştir.
Evlilikleri :
1.eşi: 1912 senesinde Lucie Splisgarth ile evlendi. Peter Ebert d.1918 isminde oğlu vardır. 1923 senesinde boşandı.
2.eşi: 1924 senesinde Gertrude Eck ile evlendi. Can Verene kadar birlikte yaşadılar.
