Carlos Juan Finlay Biyografisi
Carlos Juan Finlay sarıhumma virüsünü testler neticeyi bulan ancak kuramı 20 sene sonra kabul edilen Kübalı bilim adamıdır.
Carlos Juan Finlay, 3 Aralık 1833 tarihinde Küba Puerto Príncipe’de İskoç bir hekim ve Fransız bir kadının 7 çocuğundan bkocaman olarak doğmuştur. ABD. Philedelphia Jefferson Medical College’dan 1855’te mezun oldu. Mezuniyet sonrası Küba’ya dönmüş ve Matanzas ve Havana‘da hekimlik yapmıştır.
Sarı humma hastalığının sivrisineklerden insanlara beriştiğini keşfeden bireydir. 1865 senesinde Havana’daki Bilim Akademisi’ne teslim ettiği tezde Dr. Finlay sarıhummanın sivrisinekler tarafından insanlara bulaştırılabileceğini, hasta bcerahati ısırmış bir sivrisineğin sıhhatli bcerahati ısırması yoluyla hastalığı yayılabileceğini belirtmiştir. Bunun yanı gizeme hastalığı önleyecek bir aşıyı da buldu.
1900’lü senelerde Amerika’nın Küba’yı işgali sırasında misyonda olan tıp kurulunun başındaki Dr. Walter Reed, Havana’ya hastalığı araştırmak için gitti. Başlarda Dr. Finlay’in araştırmalarının absürt olduğunu düşünen tahlilciler tüm deneylerin neticesiz kalması sebebiyle Dr. Finlay’in kuramlarına yöneldi.
19. asır sonundaki İspanyol-Amerikan savaşında sarı hummaya çok rakamda kurban verilmesi neticeyi orduda misyonlu hekimler, Finlay ’in savını araştırdılar ve kısa zamanda Doğruladılar. Sivrisinekler aracılığıyla taşındığı kanıtlanan ilk virüs sarı humma oldu. İlerleyen senelerde grip, sıtma, fil hastalığı, tifüs ve başka alerjik hastalıkların da sivrisineklerle taşındığı ispatlandı.
Dr. Reed’in raporu üzerine sarıhummanın yalnızca 3 gün içerisinde yayılabileceği ortaya konuldu ve Dr. Finlay’in kuramlarının reelliği gün suratına çıktı.
Ancak Dr. Reed raporlarından Dr. Finlay’den hiç bahsetmemişti. Dr. Finlay can verdikten ancak 39 sene sonra Beynelmilel Tıp Tarihi Kurultayı hak ettiği bedeli verdi.
Carlos Juan Finlay, 20 Ağustos 1915 tarihinde 82 yaşında Küba ’da can verdi.
