Lale Orta Biyografisi
Dr. Lale Orta, Türkiye liglerinde, Orhan Ayhan‘la birlikte sunduğu maçlarla, ilk bayan futbol spikeri olan, ilk Türk FIFA kokartlı bayan hakem. Dünyada ve Türkiye ’de futbol organizasyonları üzerine “Analitik Bir Yaklaşım” tezi ile ilk bayan futbol hekimi unvanını aldı.
1 Nisan 1960 tarihinde istanbul Gümüşhane ’de dünyaya gelen Orta, 1986 yılında, Marmara Üniversitesi Firma Bvefatı ’nden mezunu olmasının ardından, Beden Eğitimi Spor Yüksek Okulu‘nda “Spor Yönetimi” üzerine Yüksek Lisans eğitimini bitirdi.
1993 yılında yazdığı bitirme tezinin mevzusu, “Türk Spor Teşkilatı İçinde Futbol Hakemliği Statüsü” olan Orta, 2000 yılında da Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalında Spor Yönetimi üzerine hekime eğitimini bitirerek, “Dünyada ve Türkiye’de Futbol Organizasyonları üzerine Analitik Bir Yaklaşım” isimli tezi ile ilk bayan futbol hekimi oldu.
1976 senesinde futbola, Türkiye’nin ilk bayan futbol ekibi olan Dostlukspor‘da kaleci ve kaptan olarak başlayan Orta, daha sonra Futbol Federasyonu ’nun 1985, 1989, 1994 senelerinde açtığı kurslara katıldı. 1986 senesinde başladığı hakemliği, futbolculukla 1989 senesine kadar sürdüren Orta, Türkiye profesyonel liglerinde alıştırmanlık ve teknik direktörlük yapabilmesi için gereken diplomaya sahip ilk bayan futbol alıştırmanı oldu.
1990 senesinden itibaren birçok mecmua ve gazetede tertip edilen müsabakalarda senenin başarılı kadınları arasında yer alan ve 1991 senesinde Fenerbahçe ile Galatasaray arasında oynanan TSYD Kupası final maçında dayanakçı hakemlik vazifesini üstlendi.
1994, 1995, 1996 yıllarında, Gençlik ve Spor Şehir Müdürlüğü tarafından açılan spor mekteplerinde ve İstanbul Bölge Karması ’nda Futbol Alıştırmanı olarak vazife alan Orta, Türkiye liglerinde, Orhan Ayhan’la birlikte sunduğu maçlarla, ilk bayan futbol spikeri oldu.
1995 senesinde FIFA hakem listesine 27 ülkeden 54 bayan hakemle birlikte giren ilk Türk bayan hakemi unvanını alan ve Beynelmilel Olimpiyat Kurulu IOC tarafından beş kıtada, kadınların spora katılımları mevzusunda liderlik eden ve misal olan şahıs ve müesseselere verilen ”Kadın ve Spor 2002 Avrupa Kıtası Büyük Ödülü”nü kazanan Orta, 2003 senesinde UEFA tarafından Avrupa kıtasından 17 hakem arasına girerek, “first class” listesine alınmasının ardından, 21 Mayıs 2005 tarihinde Almanya ’da oynanan, Potsdam Almanya – Djurgarden/Alvsjö İsveç ekipleri arasındaki Bayanlar UEFA Kupası final maçına idaredi.
5 Kasım 2005 tarihinde, İspanya ve Belçika ekipleri arasında oynanan Bayanlar Dünya Kupası Grup Üzüntüye maçında sahaya son kere hakem olarak çıkan Orta, Yaşının ilerlemiş olması sebebiyle hakemliği bıraktığını açıklamasının ardından, “Hakemlik hayatım boyunca 60 ’ı beynelmilel, takribî bin 500 maç idaredim. Verilen her vazifede, ülkemin ismini şerefle anımsadım. Çok hoş hatıralarım oldu. 20 seneden bu yana Türkiye ’nin ve Avrupa ’nın birçok sahasında verdiğim çabada, her metrekaresini alınteriyle suladığım, adalet, sevgi ve arkadaşlık tohumları ektiğim sahalardan, hiç bitmeyen gökkuşağının oluşacağı günlerin inancı ve umuduyla veda ediyorum. Biraz olsun, futbola ve spora hizmet edebildiysem, bu gök kubbede bir güzel seda bırakabildiysem, ne mutlu bana” biçiminde konuşan Lale Orta, laflarına, hakemliği bırakmasına rağmen spordan ve özellikle futboldan kopamayacağını, misyonunu bozmadan Türk sporuna hizmet etmeyi sürdüreceğinin güvencesini vererek devam etti.
Orta, hali hazırda Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi Beden Eğitimi ve Spor Bvefatı Başkanlığı vazifesini sürdürmektedir.
