Giordano Bruno Biyografisi
İtalyan rahip, filozof, okültist ve gökbilimcidir. Bruno, ayrıca Rönesans felsefesini şekillendiren filozofların en önemlilerinden biridir.
Giordano Bruno, 1548 senesinde İtalya‘nın Nola kasabasında soylu bir ailenin çocuğu olarak doğmuştur. Edebiyat ve felsefe çevreleriyle erkenden ilişki kurdu. Giordano Bruno 16 yaşındayken Napoli ’deki manastırlarından birinde Dominiken tarikatına girdi ve orada Thomas Aquinas ’ı, eski ve yeni filozofları inceledi. Heraklitos ’u ve Demokritos ’u okudu ve çok etkilendi. Kopernik sistemi ile tanışınca, Bruno tarikat mensubu bir kişi olmaktan sıyrıldı ve buna bağlı olarak Hıristiyan inancıyla arasındaki bütün bağları koparttı. Kiliseye karşı bir sistem içinde yer aldığından din sapkınlığı ile yargılandı. Bruno 28 yaşındayken dinsizlik ve sapkınlık kabahatlerinden, hakkında dava açıldı. Buna karşın düşüncelerinden vazgeçmedi ve Engizisyon baskısından kurtulmak için 1576 senesinde evvel Roma‘ya ve ardından Kuzey İtalya’ya kaçtı.
Giordano Bruno, dinsizlik ile yargılandığı için hiçbir yerde kalıcı olarak yaşayamadı, sürekli gezdi. Cenevre‘ye geçti, ama orada da Jean Calvin ’in kurduğu Calvincilik mezhebinin aboneleri ile çatıştı. Ardından Güney Fransa ’da Toulouse ’a ve Paris ’e gitti; 1582 senesinde Sorbonne Üniversitesi ’nde bir kürsü elde etti. Londra ’da yapıtlarinin bazılarını kitap olarak bastırdı. Londra’da ve Avrupa ’da gezdi.
Kısa bir vakit için Paris‘e gitti. Ardından da Almanya‘ya gitti ve yapıtlarini yayımlatma çabalarını sürdürdü. Daha sonra Zürih‘e geçti. Ve daha sonra öğrencisi ve aynı zamanda aristokrat olan I. Alvise Mocenigo tarafından Venedik ’e davet edildi. Bu daveti kabul eden Bruno, Venedik ’te Galileo Galilei İtalyan astronom ve fizikçi ile tanıştı.
Uzun bir aradan sonra tekerrür ülkesine dönmüş olan Bruno, sık sık konferans ve sunumlar verdi, aynı zamanda Galileo Galilei ile fikir ve bilgi alışverişini ilerletti. Bir vakit sonra öğrencisi Macenigo ile tartışınca, onun tarafından 1591 senesinin bahar aylarında Engizisyona şikayet edildi. Bruno ’ya fikirlerinden vazgeçmesi ve evren görüşünün din sapkınlığı olduğunu kabul etmesi halinde affedileceği söylendi. Sekiz sene hapiste kalarak yaradana hürmetsizlik, yüzsüz tutum ve dinden çıkmak kabahatlerinden soruşturuldu ve suçlandı. Uzun bir suçlamanın sonunda “kanı akıtılmadan eziyet edilerek öldürülmesine” karar verildi. Eziyet gördüğü halde, ebedi evren görüşünün din sapkınlığı olduğunu kabul etmeyen Bruno vefata mahkûm edildi ve Roma ’da Campo dei Fiori alanında evvel dilini kopardılar sonra diri diri yaktılar.
Giordano Bruno, 17 Şubat 1600 tarihinde İtalya, Roma ’da 52 yaşına can vermiştir.
Roma ’da bulunan Piazza Navona alanının bütün ortasındaki heykel, 1600 senesinde aynı bölgede diri diri yakılan Giordano Bruno ’ya aittir.
Giordano Bruno,
“Yaradan, iradesini hakim kılmak için yeryüzündeki iyi insanları kullanır; yeryüzündeki makûs insanlar ise kendi iradelerini hakim kılmak için Yaradan’yı kullanırlar.” demiştir…
Bruno evrenin ebedîliği yanında evrenin birliği ilkesini de benimser. Buna göre Ortaçağ felsefesinde temel alınan gök ile yer ayrılığını yalanlar. Bruno, Yaradan’nın ve evrenin birbirinden değişik iki töz olmadığı, ama aynı Doğruliğin iki ebedi görünümü olduğunu kabul eder. Ona göre her şey Yaradansal kuvvetin görünüşüdür:
“Ne gördüğüm hakikati gizlemekten severim, ne de bunu sarihçe ifade etmekten korkarım. Aydınlık ve karanlık arasındaki, bilim ve cahil arasındaki savaşa her yerde katıldım. Bundan dolayı her yerde güçlükle karşılaştım ve cahilin babaları olan resmi akademisyenlerin yanı gizeme kalın kafalı çoğunluğun öfkesinde hedef olarak yaşadım.” “Güneş bir tane değil ebedi rakamdadır ve yedi gezegenin güneş çevresinde döndüğü gibi, diğer güneşler çevresinde dönen seyyarelerde vardır. Ayrıca bu dünyalarda yaşayan değişik varlıklar mevcuttur.”
Yapıtlari :
1582 – Candelaio” Şamdancı
1584 – La cena de le ceneri Küllü Çarşamba Yemeği
1584 – Della causa” principio et uno Neden, ilke ve birlik üzerine
1584 – Spaccio de la bestia trionfarı- te
1585 – De l ’infinito urıiverso et mundi Ebedi evren ve dünyalar üzerine
1585 – De gl ’heroici furori Yiğitçe hiddetler üzerine
Giordano Bruno Laflari:
– Vefatımı bildirirken siz benden daha çok korkuyorsunuz.
– Zaferin elde edilebilir olduğunu düşünerek yiğitçe savaştım. Ne yazık ki ruhumun eforu bedenimden esirgenmiş. İnanıyorum ki gelecek kuşaklar reel kaderine savaşmayı tüm yaşam zevklerinden üstün yakalayacaklardır.
– İnsanın sırf çoğunluk, çoğunlukta olduğu için, kitlelerle ya da çoğunlukla aynı şekilde düşünmek istemesi altlık ve düşük bir kafası olduğunun delilidir. Ulusun çoğunluğu ona inansın inanmasın, hakikat değişmez.
– Yaşamın emeli, mukadderati anlayabilmektir; zira bu bilgi reel kurtuluş olan yaradan ve ebedîyle birleşme bilincine bizi yöneltebilen tek şeydir.
– Zaman her şeyi alır ve her şeyi verir.
– Gömleğin ilk düğmesi yanlış iliklenince, diğerleri de yanlış gider.
– Büyücüler inanç sayesinde, fizikçilerin hakikat sayesinde yaptıklarından daha aşırısını yaparlar.
