I. Konstantin Biyografisi
Hıristiyanlığı kabul eden ilk Roma imparatoru, Konstantinopolis İstanbul kentinin ve Doğu Roma İmparatorluğu’nun “Büyük Konstantin” lakabıyla anılan kurucusudur.
I. Konstantin, 27 Şubat 272 tarihinde günümüzde Sırbistan Cumhuriyeti toprakları içinde kalan İlirya, Naissus Niş ’de doğmuştur. Bütün ismi Flavius Valerius Aurelius Constantinus Augustus ’dur. Babası o zaman bir Romalı general olan Konstantius Chlorus, annesi Helena idi.
I. Konstantin, 291’de 19 yaşında iken o zaman imparator Diocletianus’un yaşadığı Roma İmparatorluğu’nun Bizans İmparatorluğu idari merkezi olan Nikomedia’da imparatorun hizmetine girdi. Babası Konstatinus Cholorus bu sırada Roma ’da Praetorian Prefect Roma ’da imparatorluk muhafızlarının lideri idi. 293 senesinde babası Kontantinus Cholorus, Batı Roma imparatorluğunu idareyen Augustus Maximinus ’a daha yakın olmak için eşi Helena ’yı boşayarak, Maximinus ’un kızı Flavia Maximiana Theodora ile evlilik yaptı.
293 senesinde İmparator Diocletianus imparatorluğun idaresinde gayet büyük bir reform yaparak Roma İmparatorluğu ’nu Batı ve Doğu parçaları olarak ikiye bcan vererek Tetrarşi sistemini oluşturdu. Her parça bir “Augustus” tarafından yönetilecekti ve onun tayin edeceği bir “Sezar” tarafından desteklenecekti. I. Konstantin ’in babası Konstantius Chlorus bu sistem içinde hemen azami mevkilere erişmeye başladı.
293-305 seneleri arasında babası Batı Roma ’da Maximianus ile Sezar olarak; 305 – 306 ’da Batı ’da Augustus olarak ve Doğu Roma ’da Augustus olarak Galerius imparatorluk yaptı.
Bu arada I. Konstantin de tetrarşi sisteminde yüksek mevkilere geçmeye başladı. I. Konstantin, Batı Roma imparatoru olan babasının İngiltere ’ye yaptığı bir sefer sırasında 25 Temmuz 306 tarihindeki ölümünden ardından askerler tarafından onun yerine geçirildi. 307-310 arası imparator olmak için gayret eden altı kişinin çarpışmalarıyla geçti. 310 ’da Maksimianus, 311 ’de Galerius can verdi. Roma ’yı ele geçirmiş olan Maksentius üzerine yürüyen Konstantin 312 ’de onu öldürerek İtalya ’nın tümünü ele geçirdi. Ama I. Konstantin ’in tüm Roma İmparatorluğu ’nun tek hâkimi olması için bütün 18 sene geçmesi gerekecekti.
Böylece imparatorluğun batısı Konstantin ’e, doğusu da Licinus ’a kaldı. Bu arada Konstantin kız kardeşi Constantia ile Licinus ’u evlendirerek ilişkilerini sağlama aldı. Konstantin ’in 313 ’te yayınladığı ve din hürlüğünü içeren “Milano Fermanı”, Licinus ile aralarının açılmasına neden oldu. Hıristiyanlığa yakınlık dinleyen Konstantin ’e karşılık Licinus çok tanrılı dinden yanaydı. Aralarındaki gerginlik 314 ’te Balkanlar ’da yapılan bir dizi savaşla su üstüne çıktı. Savaşı Konstantin kazanmasına rağmen Licinus ile uyuşmayı yeğledi. Batı topraklarından yalnız Trakya ’yı Licinus ’a verdi ve barbar akınları dışında birbirlerinin topraklarına girmemeyi kararlaştırdılar.
323 ’e kadar uyuşmuş görünen iki imparator, sezarların seçiminde ihtilafa düştüler.
I. Konstantin, 18 Eylül 324 tarihinde yapılan Üsküdar Hrisopolis Muharebesi’ni de Doğu Roma imparatorunun ordusunu yenerek Roma İmparatorluğu‘nun salt hâkimi olma yolu da açıldı. Doğu Roma imparatoru Licinius‘un yenilmesiyle birlikte, I. Konstantin İskoçya’dan Kızıldeniz’e, Fas’tan Dicle Irmağı’na kadar uzanan büyük bir imparatorluğun tek hâkimi oldu. Ancak Licinus; eşi Constantia ’nın ricasıyla hayatı bağışlandıysa da 325 ’te devlete ihanetle yargılanarak öldürüldü.
Megaralı Byzas tarafından MÖ 667 senesinde kurulan Byzantium‘un eşsiz konumu, I. Konstantin‘in dikkatinden kaçmadı. Burası, Pontus Euxinus Karadeniz ve Asya’dan geçen ticaret yollarının büyük kısmını hakimiyet edebilecek bir noktaydı.
İmparatorluğun köhneleşmiş müesseseleri ve alışkanlıklarıyla Roma‘dan yönetilmeye devam edemeyeceğini gören I. Konstantin, Byzantion‘u 13 Mayıs 330 tarihinde imparatorluğun yeni başkenti olarak ilan etti. Kente “Yeni Roma” anlamına gelen Nova Roma ismini veren I. Konstantin, Senato ve diğer tüm müesseseleri buraya araçtı.
Byzantium kentine Roma İmparatorluğu’nun başkentini taşıttıktan sonra I. Konstantin, tarihin en büyük kentsel gelişim tasarılarından birini hazırladı. MS 330 senesinden 337’ye kadar olan yedi senelik süreç içinde bütün bir şantiye alanına dönen kentte; çok rakamda dini bina, yeni yol ve su kemeri inşa edildi. İmparator Konstantin yeni şehri için bütün imkanları seferber etti. Karadeniz ’den kereste, Marmara adasından mermer getirtti. Binlerce akılda, işçi, kalfa ve mimar şehrin imali için çalıştı. Hatta İmparatorun 40.000 Got askerini işçi olarak getirtip çalıştırdığı rivayet edilir.
Sultanahmet’te bugün “At Alanı” olarak yerde bulunan Hippodromos, I. Konstantin yarıyılinde genişletilerek bugünkü boyutlarına erişti. 100.000 kişinin oturabileceği boyutlarda inşa edilen Hippodromos’un tribünlerine ait parçalar İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde korunuyor olup, Spina’sında yer alan kolonlardan üçü Tutmosis Kolonu, Yılanlı Kolon ve Örme Dikilitaş hâlâ ayaktadır.
Roma ’yı dahi geride bırakabilmek ismine yeni başkentine imparatorluğunun 4 bir yanından yapıtlar getirtti. Bunların arasında bugünkü Sultanahmet alanında bulunan ve o yarıyıl hipodromun içine yerleştirilen Mısır Dikilitaşı, Örme Dikilitaş ve Yılanlı Kolon da yer alır. Kendi ismini taşıyan Forum Konstantin ve bu forumun bütün ortasında yer alan Çemberlitaş ile sıfır noktası olarak kabul edilen Milyon Taşı da I. Konstantin ’in yapıtlari arasında bulunmaktadır.
Kenti çevreleyen Septimius Severus surlarını devirdirerek kendi ismiyle anılacak yeni bir sur ve kuleler sistemini inşa ettiren I. Konstantin, yeni başkentin tasarısını bizzat çizdi. Bugün bile İstanbul kentinin Suriçi’nde kalan kısmı, büyük miktarda bu tasarıya sadık bir şekilde şekillenmiş vaziyettedir.
I. Konstantin’in 22 Mayıs 337 tarihindeki vefatından sonra “ikinci kurucusunun” ismiyle anılmaya başlanan ve “Konstantinopolis” ismini alan kent; Roma, Bizans ve Osmanlı imparatorluğu‘nun takribî 16 yüzyıl boyunca başkenti olma işlevini sürekli sürdürdü.
I. Konstantin‘in zamanında çok tanrılı olan milletine Hıristiyanlara din hürlüğü tanıması ve tüm imparatorluğun pagan inanç sistemini bu tek tanrılı yeni dine geçirmeye başlamasıyla tanınır. Bu davranışı nedeniyle Ortodoks kiliseleri tarafından “azizlik” mertebesine yükseltilerek kutsanmıştır.
Evlilikleri :
1.eşi: Minervina e. MS 303–MS 307
2.eşi: Fausta e. MS 307–MS 326
I. Konstantin, 22 Mayıs 337 tarihinde İzmit Körfezi’nin ucundaki Nikomedia kentinde 65 yaşına can vermiştir. İstanbul‘da Havariyyun Kilisesine defnedildi.
