Kadir Has Biyografisi
Kayserili iyiliksever iş adamı.
Kadir Has de Nuri-Zekiye Hasoğlu’nun çocukları olarak Kayseri’de dünyaya geldi. Hasoğlu ailesi Cumhuriyet ’in ilk senelerinde Kayseri ’den Adana ’ya taşındı. Baba Nuri Has, Çukurova ’da ticaretle meşgul oldu. Daha sonra, Türkiye ’nin en büyük sanayicileri arasına girerek, Cumhuriyet ’in ilk senelerinde Türkiye ’nin ilk ulusal sanayici unvanını kazanan Nuri Has, “Ulusal Mensucat Fabrikası” ile daha sonra da Akbank ’ın kurucuları arasında yer aldı.
Kadir Has, ilk öğrenimini Adana ’da bitirdi. Orta öğrenim için istanbul ’a sevk edilen Has, ortaokul ve liseyi Özel Boğaziçi Lisesi ’nde bitirdi.
1942 senesinde Boğaziçi Lisesi’nden mezun oldu ve Kayseri’nin tanınmış ailesi ve eşrafından olan Mehmet-Şehime Germirli’nin kızı Rezan hanım ile 1942 senesinde evlendi, aynı yarıyılda iş yaşamına da atıldı. Babasının izinden giderek teşebbüsçü ruhu, gayretliliği ve içtenliğiyle Adana ’nın rakamlı işadamlarından bkocaman haline geldi.
1960 senesinde İstanbul ’a taşınan Kadir Has; burada ağırlıkla otomotiv sanayine müteveccih işlerde birçok başarıya imza atarak, İstanbul’da da saygın lider iş adamları arasına girdi. Mercedes Otobüs ve Kamyon Fabrikası’nı kurdu ve bu müessesenin uzun seneler idare heyeti başkanlığı ve azalığı misyonunu yürüttü. 1964 senesinde Amerikalıların dünyaca ünlü “Coca Cola” işletmesinin Türkiye Temsilcisi olan Kadir Has ,ülkemizdeki ilk Coca-Cola fabrikasını kurdu.
Koç ailesi ile Bursa’da Karsan ismiyle Peugeot marka minibüs fabrikasının ortakları arasında yer aldı. Fransızların ünlü Michelin Lastikleri’nin Türkiye dağıtımcılığını üstlendi. Sabancı Ailesi’nden sonra Akbank’ın en büyük kurucu payına sahipti.
İş yaşamındaki başarılarının ardından, kendi deyişiyle; ülkesinden kazandıklarını yeniden ülkesine vermenin en büyük onur ve vefa borcu olduğuna inanan Kadir Has, “vatan borcunu” ödemek için 1980 ’li senelerde sistemli bir biçimde özellikle eğitim alanında hayır işlerine ağırlık verdi. Babası Nuri Has ’ı kendisine misal aldı ve Nuri Beyin, “Bir mektep yaptırmak, bin şahsı cezaevine düşmekten kurtarır” lafı, her zaman rehberi oldu.
1991 senesinde eşiyle kurduğu Kadir Has Vakfı HASVAK ile başta eğitim ve sağlık olmak üzere, ülke kalkınmasına müteveccih çok ehemmiyetli hayır işlerini hakikatleştirdi. Vasiyeti gereği eşiyle tüm miraslarını ismi geçen vakfa bağışladılar. 1992 senesinde ilk kuruluş çalışmalarına başlanan, 1997 senesinde ise resmen kurulan, kendi ismini taşıyan üniversiteden “reelleşen en büyük hayali” olarak bahseden Kadir Has, 2007 ’deki vefatına kadar üniversitenin mütevelli kurulu başkanlığı misyonunu yürütmüştür.
1997 senesinde, yarıyılın Cumhurbaşkanı Sn. Süleyman Demirel tarafından, Türkiye ’ye yaptığı hizmetler sebebiyle kendisine “Devlet Üstün Hizmet Madalyası” verilmiştir. Ayrıca muhtelif müesseselerden suratı aşkın teşekkür mükâfatları ve belgeleri kendisine ibraz edilmiştir. 1997 ’de Marmara Üniversitesi ve KKTC Lefke Avrupa Üniversitesi; 1998 ’de Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi; 1999 ’da Erciyes Üniversitesi tarafından Fahri Hekime beratları verilmiştir.
Kadir Has, 22 Mart 2007 tarihinde kalp rahatsızlığı sebebiyle kaldırıldığı Vehbi Koç Vakfı Amerikan Sağlık Kurumu’nde 86 yaşında vefat etti.
Kayseri’de yapılmış olan 33.000 karakter yeni stadyuma onun ismi verildi. Stadyumun adı Kadir Has Stadyumu oldu.
İş adamı Kadir Has, 1980 ’li senelerin sonunda ticari faaliyetlerini tasfiye etmeye başladı. Aynı yarıyılda hayır işlerine yönelen ve kendisini yoğun bir biçimde hayır işlerine adayan Has, bu arada Kayseri ’de 4 adet ilköğretim mektebi inşa ettirdi. Has, ayrıca, merhum babası Nuri Has tarafından yaptırılan bir ilkokulun da onarımını hakikatleştirdi.
Erciyes Üniversitesi ’ne de Merkez Kütüphanesi, Enstitüler Binası ve Mediko-Sosyal Merkezi Binası yaptırarak armağan eden Kadir Has, ayrıca Kayseri ’de babası tarafından inşa ettirilen Nuri Has Camii ’nin onarımını yaptırıp, bu cami için bir de imam lojmanı inşa ettirdi.
Kadir Has, İstanbul ’un Küçükyalı mahallesinde de 4 mektep yaptırarak ulusun hizmetine sundu. Ayrıca Marmara Üniversitesi ’ne Tıp Fakültesi Sağlık Kurumu, Acil Merkezi ve Hemodiyaliz Merkezi inşa ettiren Has, İstanbul ’un Maltepe mahallesinde, Kızılay Tıp Merkezi ’nin üretimine de büyük katkıda bulundu.
İstanbul Pendik ’teki Hoca Dinlenme Konutu ’ni de büyük bağışla inşa ettiren Kadir Has, ayrıca Gebze ’de faaliyet gösteren Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Müesseseyi TÜBİTAK için Teknopark yaptırdı.
İyiliksever iş adamı Kadir Has, çok büyük bir bağışla Kadir Has Üniversitesi ’nin 1999-2000 öğrenim senesinde eğitime başlamasını sağladı.
İstanbul ’un Cibali ve Bahçelievler mahalleleri ile Selimpaşa beldesindeki yerleşkelerde eğitim veren Kadir Has Üniversitesi, kısa müddette Cins arasında yer aldı.
KADİR HAS AİLESİNİN BAĞIŞLARI…
Kadir Has ve Rezan Has, 1991 senesinde “Türk Eğitimine özgü Kadir Has Vakfı ’nı HASVAK” kurdular.
Kadir Has ailesi ’nin bağışlarıyla yapılanlar arasında, Kadir Has Üniversitesi, Kadir Has Anadolu Lisesi, Rezan Has Lisesi, Kadir Has İlkögretim Mektebi, Kadir-Rezan Has İlkögretim Mektebi, KASEV Kadir-Rezan Has İlkögretim Mektebi, Marmara Üniversitesi Kadir Has Sağlık Kurumu, Marmara Üniversitesi Rezan Has Acil Merkezi, Marmara Üniversitesi Kadir Has Hemodiyaliz Merkezi, Kızılay Kadir-Rezan Has Tıp Merkezi, TÜBİTAK Gebze Teknopark Kadir Has Merkez Binası, Nuri-Zekiye Has İlköğretim Mektebi, Kayseri Kadir-Rezan Has İlköğretim Mektebi, Erciyes Üniversitesi Kadir Has Merkez Kütüphanesi, Erciyes Üniversitesi Nuri-Zekiye Has Enstitüler Binası, Erciyes Üniversitesi Mahmut Has Mediko-sosyal Merkezi, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kadir Has Kültür Parkı, Nuri Has Camii, Adana Nuri-Zekiye Has İlköğretim Mektebi ve Trabzon Kadir Has Teknik Lisesi yer alıyor.
