Tarihte 1 Ocak tarihinde yaşanan doğumlar, vefatlar ve önemli olaylar, “Tarihte bugün ne oldu?” başlığı ile yurttaşlar tarafından büyük bir merakla inceleniyor. Peki, tarihte bugün ne oldu 1 Ocak? 1 Ocak’ta ne oldu? Kim doğdu, kim can verdi? Ayrıntılar haberimizde…
OLAYLAR
MÖ 45 – Jülyen takvimi ilk kere kullanılmaya başlandı. 16. asra kadar kullanıldıktan sonra yerini Gregoryen takvime vazgeçecektir.
404 – Telemachus, Kolezyum’daki bir gladyatör dövüşünü ayakarsu isteyince, kalabalık tarafından taşlanarak öldürüldü. Honorius O’nun hatırasına dövüşleri menetti. Bu kavga et son gladyatör dövüşü olarak tarihe geçti.
1515 – Fransa’da, I. François tahta çıktı.
1785 – Dünyanın ilk gazetelerinden Daily Universal Register, İngiltere’de yayımlanmaya başladı. Üç sene sonra ismi “The Times” olarak değiştirilecek olan gazete, hala çıkmaktadır.
1801 – Cüce gezegen Ceres, Giuseppe Piazzi tarafından keşfedildi.
1808 – Amerika Birleşik Devletleri’ne köle girişi menedildi.
1891 – Penaltı, Birleşik Kraliyet’taki Stoke City-Notts maçındaki münazaralar üzerine kural kitabına girdi.
1899 – Küba’da İspanyalı egemenliği sona erdi.
1901 – Avustralya’daki Britanya kolonileri federasyonlaşarak tek bir çatı altında birleşti.
1901 – Nijerya, Birleşik Kraliyet himayesine girdi.
1901 – Pentakostalizm mezhebi, Topeka, Kansas’ta Bethel Bible College’de ilk ayin sonrası kurulmuş oldu.
1923 – Türkiye’nin ilk futbol federasyonu olan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı bugün Türkiye Futbol Federasyonu heyetti.
1925 – Amerikan astronom Edwin Hubble, samanyolu dışında başka galaksiler keşfettiğini açıkladı.
1926 – Gece yarısından itibaren Beynelmilel Takvim ve Saat kullanılmaya başlandı.
1929 – Millet Okullari açıldı.
1929 – Anadolu demiryolu hattı ile Haydarpaşa Limanı millileştirildi.
1934 – Alcatraz adası, Amerika Birleşik Devletleri’nin bir hapishanesi haline getirildi.
1939 – Sidney, Avustralya’da sıcaklık 45 °C’yi buldu; şehirde bu bir rekor.
1945 – Fransa, Birleşmiş Milletler’e alındı.
1949 – Endonezya’da, Hollandalı askerler Cava’yı ele geçirdi.
1956 – Sudan bağımsız bir cumhuriyet olduğunu ilan etti.
1958 – Avrupa Ekonomik Topluluğu heyetti.
1959 – Küba Devriminin başarıi: Diktatör Fulgencio Batista yeni senenin ilk saatlerinde Havana’dan kaçtı. Camilo Cienfuegos ve Che Guevara önderliğindeki gerilla kolları Havana’ya girmeye başladı. Tam Küba’da işçiler ve köylüler Fidel Castro’nun çağrısına uyarak genel greve başladı.
1960 – Kamerun, BM yönetiminden bağımsızlığını kazandı.
1960 – İlk meteorolojik uydu ‘Tiros’ Amerika Birleşik Devletleri tarafından fırlatıldı.
1965 – Filistin Kurtuluş Teşkilatı içerisinde yer alan El Fetih, ilk silahlı eylemini Doğruleştirdi. Ahmet Amr Musa önderliğindeki gerilla birlikleri, İsrail’in işgal altında yakaladığı Batı Şeria topraklarına sızarak, bir köprüyü havaya uçurdu.
1971 – Amerika Birleşik Devletleri’nde televizyonda sigara reklamları menedildi.
1973 – Birleşik Kraliyet, İrlanda ve Danimarka, Avrupa Ekonomik Topluluğu Avrupa Ekonomik Topluluğu üyesi oldu.
1974 – İsrail’de yapılan seçimleri Golda Meir liderliğindeki İsrail İşçi Partisi kazandı.
1978 – Hindistan Hava Yollarına ait Boeing 747 tipi bir yolcu uçağı, Mumbai sarihlerinde havada infilak ederek denize çakıldı; 213 kişi can verdi.
1979 – Çin ile Amerika Birleşik Devletleri arasında diplomatik ilişkiler başladı.
1981 – Yunanistan, Avrupa Ekonomik Topluluğu üyeliğine kabul edildi.
1984 – Brunei bağımsızlığını kazandı.
1984 – Nijerya’da General Muhammadu Buğui kansız bir darbeyle iktidarı ele geçirdi.
1990 – David Dinkins, New York’un ilk siyah Belediye Başkanı olarak görevine başladı.
1990 – Ruanda İç Savaşı başladı.
1993 – Çekoslovakya parçaladı. Slovakya ve Çek Cumhuriyeti heyetti.
1994 – NAFTA Kuzey Amerika Ülkeleri Hür Ticaret Uyuşması yürürlüğe girdi.
1994 – Meksika’nın Chiapas eyaletindeki kızılderililer, milli kuruluşları için Zapatista Milli Kurtuluş Ordusu önderliğinde ayaklanarak bölgenin denetimini ele geçirdiler.
1995 – Diyarbakır’ın Kulp ilçesine bağlı Hamzalı köyüne saldıran PKK üyeleri, yedisi çocuk on dokuz kişiyi öldürdü. Bir PKK’lı öldürüldü.
1995 – Dünya Ticaret Teşkilatı heyetti.
1995 – İsveç, Avusturya ve Finlandiya, Avrupa Birliği üyeliğine kabul edildi.
1996 – Gümrük Birliği uyuşması Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Uyuşma, Türkiye ile 15 Avrupa ülkesi arasında geçerli oldu.
1997 – Zaire, Dünya Ticaret Teşkilatı üyesi oldu.
1998 – Avrupa Merkez Bankası heyetti.
1999 – Avrupa para birimi Euro yürürlüğe girdi Birleşik Kraliyet, Danimarka, İsveç ve Yunanistan hariç.
2002 – Hollanda’da ötanaziyi legalleştiren karar yürürlüğe girdi. Hollanda, ölümcül durumdaki hastalara hayatlarını sona erdirme hakkı veren ilk ülke oldu.
2002 – Tayvan, Chinese Taipei gibi Dünya Ticaret Teşkilatı üyesi oldu.
2002 – Euro banknot ve bozuk paraları Avrupa Birliği üyesi ülkeler’de kullanılmaya başlandı.
2005 – Türk lirası’ndan TL 6 sıfır atıldı. Yeni Türk Lirası Yeni Türk Lirası tedavüle girdi.
2007 – Bulgaristan ve Romanya, resmen AB üyesi oldular. Slovenya Euro bölgesine dahil oldu.
2007 – Endonezya Adam Air Hava Yollarına ait AA574 sefer sayılı Boeing 737 tipi bir yolcu uçağı, Sulawesi Adası’nın dağlık bir bölgesine düştü. Uçakta 102 kişi bulunuyordu.
2008 – Malta, Kıbrıs Cumhuriyeti, Agrotur ve Dikelya, Avro kullanımına geçti.
2009 – Tayland’ın başşehiri Bangkok’ta tertip edilen yeni sene kutlamalarında çıkan bir yangında en az 61 66? kişi hayatını yitirdi.
2009 – Avusturya, Japonya, Meksika, Türkiye ve Uganda, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi masasında geçici aza olarak yerlerini aldılar.
2009 – Euro kullanmaya başlayan Slovakya, Avro Bölgesi’nin 16. üyesi oldu.
2010 – Pakistan’ın Lakki Marwat kentinde tertip edilen voleybol turnuvasında reelleşen intihar hamlesinde 105 kişi hayatını yitirdi, 100’den fazla kişi yaralandı.
2010 – İspanya, Avrupa Birliği Konseyi Başkanlığını İsveç’deri devraldı.
2010 – Hint Ummanı üzerine güneş yakalanması Doğruleşti.
2011 – Mısır’ın İskenderiye şehrindeki Kıptîlerin Doğruleştirdiği yeni sene ayini sırasında reelleşen patlamada 23 kişi hayatını yitirdi.
2011 – Estonya Euro bölgesine dahil oldu.
2011 – Estonya’nın Tallinn ve Finlandiya’nın Turku kentleri bir seneliğine Avrupa Kültür Başşehiri oldu.
2011 – Macaristan, AB Yarıyıl Başkanlığını devraldı.
2014 – Letonya, Euro kullanmaya başladı ve Euro bölgesine katıldı.
2014 – İsveç Umeå, Letonya Riga Avrupa Kültür Başşehiri oldu.
2015 – Litvanya, Euro Bölgesi’nin 19. üyesi oldu.
2017 – İstanbul’da, Reina gece kulübüne hamle yapıldı.
DOĞUMLAR
1431 – VI. Alexander, Katolik Kilisesi’nin 214. Papası ö. 1503
1449 – Lorenzo de’ Medici, De facto Floransa Hükümdarı ö. 1492
1467 – I. Zygmunt, Jagiellon Hanedanı üyesi Lehistan Kralı ve Litvanya Büyük Dükü ö. 1548
1484 – Huldrych Zwingli, İsviçre Protestan Reform’unun lideri ö. 1531
1788 – Étienne Cabet, Fransız felsefeci, ütopik sosyalist ve teorici ö. 1856
1823 – Sándor Petofi, Macar şair ö. 1849
1854 – James George Frazer, İskoç insan bilimci, yazar ve ulus bilimci ö. 1941
1863 – Pierre de Coubertin, Fransız pedagog, tarihçi ve sporcu Olimpiyat Oyunları’nın kurucusu ö. 1937
1864 – Alfred Stieglitz, Amerikan resimci ö. 1946
1879 – Edward Morgan Forster, İngiliz roman, hikaye ve sınama yazarı ö. 1970
1879 – William Fox, Macar asıllı Amerikalı film imalcisi ö. 1952
1887 – Wilhelm Canaris, Alman amiral ve Nazi Almanyası’nda Abwehr Başkanı ö. 1945
1893 – Behçet Uz, Türk hekim ö. 1986
1895 – John Edgar Hoover, Amerika Birleşik Devletleri federal polis teşkilatı FBI’ın kurucusu ve 1924-1972 arasında kesintisiz olarak yöneticisi ö. 1972
1901 – Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu, Türk gazeteci ve yazar ö. 1970
1906 – Hacı Ömer Sabancı, Türk iş adamı ve Sabancı Holding’in kurucusu ö. 1966
1908 – Avni Dilligil, Türk oyuncu ve rejisör ö. 1971
1911 – Necdet Kent, Türk diplomat ö. 2002
1912 – Kim Philby, Britanyalı istihbarat görevlisi soğuk savaş döneminin en önemli çift taraflı ajanı ö. 1988
1912 – Nikiforos Vrettakos, Yunan şair ve yazar ö. 1991
1915 – İhsan Devrim, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı ö. 2010
1916 – Danyal Topatan, Türk sinema sanatçısı ö. 1975
1917 – Fahri Erdinç, Türk edebiyatçı ve şair ö. 1986
1917 – Nezahat Tanyeri, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı ö. 1986
1919 – Jerome David Salinger, Amerikan yazar ö. 2010
1922 – Rocky Graziano, Amerikan boksör ö. 1990
1925 – Sami Hazinses, Ermeni asıllı Türk sinema oyuncusu ö. 2002
1926 – Süleyman Dilbirliği, Türk asker ö. 2017
1927 – Vernon L. Smith, Amerikalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Mükâfatı sahibi
1927 – Abdulbasit Abdussamed, Mısırlı Hâfız ve Kur’an kâri’si ö. 1988
1927 – Ahmet Kostarika, Türk sinema oyuncusu ö. 1994
1927 – Maurice Béjart, Fransız-İsviçreli dansçı, koreograf ve opera rejisöri ö. 2007
1929 – Bedih Yoluk Kazancı Bedih, Türk gazelhan ö. 2004
1929 – Metin Erksan, Türk film rejisöri ö. 2012
1930 – Adonis, Suriyeli şair ve denemeci
1930 – Tahsin Saraç, Türk şair ö. 1989
1932 – Suat Yalaz, Türk Karikatürist, çizer, çizgi romancı, film rejisöri, senarist, film imalcisi ö. 2023
1932 – Leman Çıdamlı, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu ö. 2012
1939 – Gül Yalaz, Türk sinema ve dizi oyuncusu ö. 2013
1941 – Ayşe Şasa, Türk senarist ve yazar ö. 2014
1941 – Selçuk Uluergüven, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu ö. 2014
1942 – Cevat Yurdakul, Türk polis ö. 1979
1942 – Tamer Yiğit, Türk sinema sanatçısı
1943 – Baykal Kent, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ö. 2012
1944 – Uğurtan Sayıner, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1946 – Birsen Ayda, Türk sinema oyuncusu ö. 2011
1947 – Mehmet Ulay, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1948 – Devlet Bahçeli, Türk ekonomist, siyasetçi ve Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı
1950 – Cengiz Sezici, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu ö. 2019
1950 – Ülkü Ülker, Türk sinema oyuncusu ve şarkıcı ö. 2016
1951 – Yalçın Hoşça, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu ö. 2015
1952 – Hüseyin Velioğlu, Hizbullah kurucu lideri ö. 2000
1952 – İbrahim Tatlıses, Türk şarkıcı, besteci, imalci ve oyuncu
1953 – Özay Fecht, Türk caz şarkıcısı, oyuncu ve eğitimci
1954 – Kurtuluş Türkgüven, Türk müzisyen ö. 2009
1954 – Volkan Saraçoğlu, Türk sinema, dizi ve tiyatro sanatçısı ö. 2014
1955 – Cem Gürdap, Türk sinema oyuncusu ö. 2007
1955 – Burhan Kuzu, Türk hukukçu ve siyasetçi ö. 2023
1956 – Andy Gill, İngiliz post-punk gitaristi ve müzik imalcisi ö. 2023
1956 – Dilber Ay Dilber Karakaş, Türk şarkıcı, söz yazarı ve sunucu ö. 2019
1958 – Mustafa Altıoklar, Türk rejisör, imalci ve senarist
1958 – Şükrü Kızılot, Türk akademisyen ve gazeteci ö. 2017
1959 – Osman Delikkulak, Türk siyasetçi ve eski Side Belediye Başkanı
1959 – Yaman Tarcan, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu ö. 2009
1960 – Hakan Karahan, Türk yazar, şair, senarist, oyuncu ve film imalcisi
1961 – Ahmet Şafak, Türk müzisyen, bestekâr ve oyuncu
1961 – Deniz Arman, Türk gazeteci ve haber koordinatörü
1961 – Uğur Polat, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1962 – Korcan Karar, Türk haber spikeri
1962 – Kürşat Alnıaçık, Türk tiyatrocu ve oyuncu
1962 – Payidar Tüfekçioğlu, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı ö. 2017
1963 – Devran Çağlar, Türk arabesk müziği sanatçısı ve oyuncu ö. 2019
1968 – Davor Suker, Hırvat futbolcu
1968 – Toprak Sergen, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı
1969 – Verne Troyer, Amerikalı oyuncu, komedyen ve dublör ö. 2018
1970 – Tuba Atav, Türk haber spikeri
1971 – Emrah, Türk şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu
1972 – Lilian Thuram, Fransız futbolcu
1975 – Marc Paquet, Kanadalı oyuncu
1975 – Erdem Akakçe, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1976 – Mustafa Doğan, Türk asıllı Alman futbolcu
1983 – Sefa Tantoğlu, Türk oyuncu
1984 – Koray Avcı, Türk müzisyen
1986 – Deniz Celiloğlu, Türk oyuncu
1987 – Serdar Özkan, Türk futbolcu
1989 – Hasan Ali Durtuluk, Türk futbolcu
1991 – Fırat Yılmaz Çakıroğlu, Türk öğrenci ö. 2015
1992 – Hazar Ergüçlü, Türk oyuncu
1992 – Jack Wilshere, İngiliz futbolcu
1993 – Sadık Çiftpınar, Türk futbolcu
1995 – Rachel Amanda, Endonezyalı oyuncu ve şarkıcı
1995 – Nuri Fatih Aydın, Türk futbolcu
1997 – Muhammet Beşir, Türk futbolcu
2002 – Eren Bülbül, Türk Emniyet Eforlari ile PKK azalari arasındaki çatışmada hayatını kaybeden Türk çocuk ö. 2017
VEFATLAR
379 – Basileios, Yunan rahip d. 329
1515 – XII. Louis, Fransa Kralı d. 1462
1560 – Joachim du Bellay, Fransız Rönesans şairi d. 1522
1748 – Johann Bernoulli, İsviçreli matematikçi d. 1667
1782 – Johann Christian Bach, Alman besteci d. 1735
1891 – Antonio Stoppani, İtalyan jeolog, paleoantolog ve lider popüler bilim yazarı d. 1824
1894 – Heinrich Hertz, Alman fizikçi d. 1857
1921 – Theobald von Bethmann Hollweg, Alman siyasetçi ve Almanya’nın Şansölyesi d. 1856
1929 – Mustafa Necati, Türk siyasetçi d. 1894
1953 – Hank Williams, Amerikalı şarkıcı, gitarist ve söz yazarı d. 1923
1958 – Edward Weston, Amerikan resimci d. 1886
1963 – Filippo Del Giudice, İtalyan film imalcisi d. 1892
1965 – Mehmet Emin Erişirgil, Türk eğitimci, felsefeci, yazar ve siyasetçi d. 1891
1966 – Ahmet Fetgeri Aşeni, Türk jimnastikçi, Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün kurucularından ve 6. Başkanı d. 1886
1966 – Vincent Auriol, Fransa Devlet Başkanı d. 1884
1969 – Mümtaz Turhan, Türk sosyal psikolog ve İstanbul Üniversitesi Deneysel Psikoloji Kürsüsü Başkanı d. 1908
1972 – Maurice Chevalier, Fransız oyuncu ve şarkıcı d. 1888
1994 – Cesar Romero, Küba asıllı Amerikan oyuncu d. 1907
1995 – Dilber Ay Gülşen Demirci, Türk sinema sanatçısı d. 1958
1995 – Eugene Wigner, Macar asıllı Amerikalı fizikçi ve matematikçi d. 1902
2001 – Ray Walston, Amerikalı oyuncu d. 1914
2003 – Yusuf Nalkesen, Türk bestekâr d. 1923
2012 – Jorge Andrés Boero, Arjantinli motosiklet yarışçısı d. 1973
2015
Boris Morukov, Rus fizikçi ve kozmonot d. 1950
Donna Douglas, Amerikan oyuncu ve komedyen d. 1933
Mario Cuomo, Amerikan politikacı ve yazar d. 1932
Ömer Karami, Lübnanlı siyasetçi ve Lübnan’ın 2. Başbakanı d. 1934
2016
Antonio Carrizo, Arjantinli sunucu d. 1926
Yiğit Okur, Türk avukat ve yazar d. 1934
2017
Talat Tunçalp, Türk olimpik bisikletçi d. 1915
Tony Atkinson, Britanyalı akademisyen ve ekonomist d. 1944
2023
David J. Stern , Amerikalı Spor NBA işvereni adamı d. 1942
János Aczél, Macar-Kanadalı matematikçi d. 1924
BAYRAMLAR VE YILDÖNÜMLERİ
Yılbaşı
Küba Milli Bayramı
Sudan Bağımsızlık Günü
Ağrı Aşıklar Bayramı
