Gnamımızda hemen her gnam, tarihte yaşanan önemli gelişmelere şahit oluyor ve bu gelişmeleri inceliyoruz. Yurttaşlar, tarihte 10 Nisan gşöhreti ne olduğunu, önemli tarihi vakaları, doğumları ve vefatlari büyük bir merakla inceliyor. Peki, tarihte bugnam ne oldu 9 Nisan? Detaylar haberimizde…
10 NİSAN TARİHTE BUGNAM NE OLDU?
837 – Halley kuyruklu yıldızı, Dünya’nın yakınından geçti.
• 1815 – Endonezya’da Sumbawa adasında Tambora volkanik dağı püskürdü. Dağdan çıkan lavlar, küller ve dumanların Doğrudan etkilerinin yanı gizeme, açlık ve salgın yaratarak 100 bin kişinin vefatına neden oldu.
• 1845 – Türk Polis Teşkilatı heyetti.
• 1912 – RMS Titanic ilk seferine çıktı.
• 1919 – Meksikalı devrimci lider Emiliano Zapata, Hükûmet güçlerince öldürüldü.
• 1926 – Türk tebaasında bulunan her türlü şirket ve kurumlarda, işlemlerin ve kayıtların Türkçe yakalanması lüzumluluğuna ilişkin yasa benimsendi.
• 1927 – Binaların numaralandırılmasına ve caddelerin adlandırılmasına ilişkin yasa kabul edildi.
• 1928 – Türkiye Büyük Millet Meclisi, Anayasa’nın ikinci maddesini değiştirdi. Söz mevzusu maddeden, “Türkiye Devleti’nin dini İslam’dır” kısmı çıkarıldı. Milletvekilleri ve Cumhurbaşkanı, yemin ederken “Vallahi” yerine “İffetim üzerine söz veririm” diyecek.
• 1931 – Ankara’da bir araya gelen Türk Ocakları Fantastik Kongreyi, Türk Ocakları’nın feshine ve mülklerinin CHP’ye devredilmesine karar verdi.
• 1941 – Zagreb’de Hırvatistan Bağımsız Devleti’nin kuruluşu ilân edildi. Ante Paveliç önderliğindeki Ustaşa rejimi, Ortodoks Sırplara karşı soykırım kampanyası başlattı.
• 1950 – Bursa Cezaevi’nde açlık grevine başlayan Nâzım Hikmet, sağlık gidişatı bozulunca gizlice İstanbul’a getirildi. Şair, açlık grevini erteledi.
• 1956 – Arjantin’de -38.4 dereceyle dünyanın en düşük 5. sıcaklığı seçildi.
• 1972 – İran’da, 7 şiddetinde zelzele alana geldi. Takribî 5000 kişinin can verdiği zelzelede, Firuzabad ve Cehrom kentlerinde binalar yerle bir oldu.
• 1974 – Genel bağışlama yasa önerisi, Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edildi.
• 1982 – Kapatılan CHP’nin eski Genel Başkanı Bülent Ecevit, Norveç’te yayımlanan bir gazeteye verdiği beyanat gerekçesiyle gözaltına alındı. Ecevit, 16 Nisan’da hapsedildi.
• 1998 – Kuzey İrlanda’da 29 senelik savaşı bitiren antlaşma Belfast’ta imzalandı. Antlaşma, 22 Mayıs’ta halkoylamasıyla kabul edildi.
• 1999 – Yedi TİP’linin ve DİSK Genel Başkanlarından Kemal Türkler’in öldürülmesi davalarında gıyabi tutuklu olarak yargılanan Ünal Osmanağaoğlu tutuldu.
• 2002 – Danıştay 10. Dairesi, “Devlet Sanatçılığı” unvanı verilmesine ilişkin tertip etme içeren yönetmeliği iptal etti.
• 2003 – İzmir’in Tümörle ilçesinde 5.6 şiddetinde bir zelzele alana geldi.
• 2007 – Pegasus Havayolları’na ait ve içinde 178 yolcusu bulunan Boing 737-800 model Diyarbakır-İstanbul seferi yapan uçak, hava korsanı tarafından kaçırıldı.
• 2010 – Polonya’nın başşehiri Varşova’dan Rusya’nın Smolensk kentine giden Rus üretimi Tupolev Tu-154 tipi uçak, havaalanına 1.5 kilometre kala düştü. Uçaktaki 94 kişiden kurtulan olmadı. Uçakta, Polonya Devlet Başkanı Lech Kaczynski ve eşi de bulunuyordu.
• 2019 – Event Horizon Telescope projesi tahlilcileri, M87 galaksisinin ortasındaki kara deliğin resmini sürükleyerek dünyada ilk kere bir kara delik görüntüsünü elde etmeyi muvaffak olduklarını duyurdu.
DOĞANLAR
• 401 – II. Theodosius, Doğu Roma İmparatoru ö. 450
• 1018 – Nizam-ül Mal, Büyük Selçuklu Devleti’nin Farsi Veziri ö. 1092
• 1583 – Hugo Grotius, Hollandalı filozof ve yazar ö. 1645
• 1739 – Domenico Cirillo, İtalyan hekim, böcek bilimci, botanikçi ö. 1799
• 1740 – José Basilio da Gama, Brezilyalı yazar ö. 1795
• 1755 – Samuel Hahnemann, Alman hekim ö. 1843
• 1762 – Giovanni Aldini, İtalyan fizikçi ö. 1834
• 1769 – Jean Lannes, Fransız mareşal ö. 1809
• 1794 – Matthew C. Perry, Amerikalı deniz subayı ö. 1858
• 1826 – Mustafa Celâleddin Paşa, Leh asıllı Osmanlı Paşası ö. 1876
• 1827 – Lewis Wallace, Amerikalı asker, devlet adamı ve yazar Amerikan İç Savaşı’nda Birlik Güçleri generali ö. 1905
• 1844 – Jules de Burlet, Belçikalı siyasetçi ö. 1897
• 1847 – Joseph Pulitzer, Amerikalı gazeteci ve yayıncı ö. 1911
• 1856 – Abdullah Quilliam, İngiltere’deki ilk İslam merkezinin ve caminin kurucusu ö. 1932
• 1859 – Jules Payot, Fransız eğitimci ve pedagog ö. 1940
• 1863 – Paul Héroult, Fransız bilim adamı ö. 1914
• 1864 – Eugen d’Albert, Alman besteci ö. 1932
• 1864 – Michael Mayr, Avusturyalı tarihçi ö. 1922
• 1868 – George Arliss, İngiliz oyuncu ö. 1946
• 1873 – Kyösti Kallio, Finlandiya Cumhurbaşkanı ö. 1940
• 1876 – Şabtay Levi, Hayfa’nın ilk Yahudi belediye başkanı ö. 1956
• 1883 – Bogdan Filov, Bulgar arkeolog, sanat tarihçisi ve politikacı ö. 1945
• 1887 – Bernardo Houssay, Arjantinli fizyolog ö. 1971
• 1894 – Ben Nicholson, İngiliz soyut ressam ö. 1982
• 1908 – Miguel de Molina, İspanyol flamenko şarkıcısı ve oyuncu ö. 1993
• 1908 – Sezai Türkeş, Türk mühendis ve Devlet Üstün Hizmet Madalyası sahibi ö. 1998
• 1910 – Helenio Herrera, Arjantin kökenli Fransız futbolcu ve teknik direktör ö. 1997
• 1910 – Hüsamettin Böke, Türk millî futbolcu ve futbol hakemi ö. 1994
• 1912 – Boris Kidric, Sloven partizan, Slovenya Sosyalist Cumhuriyeti’nin ilk başbakanı ö. 1953
• 1917 – Robert Burns Woodward, Amerikalı kimyacı ve Nobel Kimya Mükâfatı sahibi ö. 1979
• 1929 – Max von Sydow, İsveçli sinema oyuncusu ö. 2023
• 1929 – Sermet Çağan, Türk tiyatro sanatçısı ve gazeteci ö. 1970
• 1930 – Semih Sezerli, Türk sinema oyuncusu ö. 1980
• 1930 – Spede Pasanen, Fin yazar ö. 2001
• 1932 – Ömer Şerif, Lübnan asıllı Darılı oyuncu ö. 2015
• 1937 – Bella Ahmadulina, Tatar ve İtalyan kökenli şair ö. 2010
• 1940 – Algan Hacaloğlu, Türk siyasetçi
• 1942 – Erden Kıral, Türk rejisör ve senarist
• 1944 – Tuncer Cücenoğlu, Türk reyin yazarı ve çevirmen ö. 2019
• 1952 – Steven Seagal, Amerikalı oyuncu
• 1953 – Mehmet Gedik, Türk inşaat mühendisi ve siyasetçi ö. 2011
• 1954 – Atilla Kart, Türk hukukçu ve siyasetçi
• 1957 – Türker Ertürk, Türk asker, Deniz Harp Mektebi eski Komutanı, yazar ve siyasetçi
• 1967 – Mete Bereket, Türk asker, güvenlik danışmanı ve yazar
• 1968 – Metin Göktepe, Türk gazeteci ve Evrensel gazetesi yazarı ö. 1996
• 1973 – Guillaume Canet, Fransız oyuncu ve rejisör
• 1973 – Roberto Carlos, Brezilyalı futbolcu
• 1973 – Selahattin Demirtaş, Türk Siyasetçi
• 1979 – Rachel Corrie, Amerikalı barış gönüllüsü ö. 2003
• 1980 – Charlie Hunnam, İngiliz oyuncu
• 1980 – John Baker, Amerikalı sinema oyuncusu
• 1982 – Ceyhun Fersoy, Türk oyuncu
• 1983 – Bobby Dixon, Amerikalı basketbolcu
• 1984 – Mandy Moore, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
• 1989 – Thomas Heurtel, Fransız profesyonel basketbolcu
• 1990 – Alex Pettyfer, İngiliz oyuncu
• 1992 – Daisy Jazz Isobel Ridley, İngiliz aktris
• 1993 – Rune Dahmke, Alman hentbolcu
• 2007 – Hollanda Prensesi Ariane, Orange-Nassau Prensesi, Hollanda kralı Willem-Alexander ve Kraliçe Máxima’nın üçüncü ve en ufak kızıdır
CAN VERENLER
• 1553 – I. Friedrich, 1523 ile 1533 seneleri arasında Danimarka ve Norveç kralı d. 1471
• 1585 – Papa XIII. Gregorius, 13 Mayıs 1572 – 10 Nisan 1585 yarıyılinde Katolik Kilisesi’nin 226. Papası d. 1502
• 1813 – Joseph-Louis Lagrange, bir İtalyan Aydınlanma Yarıyıli matematikçisi ve astronomudur d. 1736
• 1858 – Robert Brown, İskoç botanikçi d. 1773
• 1861 – Édouard Ménétries, Fransız entomolojisttir d. 1802
• 1911 – Mikalojus Konstantinas Ciurlionis, Litvan ressam, besteci ve yazar d. 1875
• 1919 – Emiliano Zapata, Meksikalı devrimci d. 1879
• 1920 – Moritz Benedikt Cantor, Alman matematik tarihçisi d. 1829
• 1931 – Halil Cibran, Lübnan asıllı Amerikalı ressam, şair ve filozof d. 1883
• 1938 – Joseph Nathan Oliver, King Oliver ya da Joe Oliver olarak da bilinen Amerikan caz kornet çalıcısı ve grup lideri d. 1881
• 1950 – Fevzi Çakmak, Türk asker ve Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından d. 1876
• 1954 – Auguste Lumière, Fransız sinema lideri d. 1862
• 1959 – Jan Cerny, Çekoslovakya başbakanı d. 1874
• 1962 – Michael Curtiz, Macar asıllı Amerikalı film rejisöri d. 1886
• 1962 – Stuart Sutcliffe, İskoç müzisyen ve sanatçı d. 1940
• 1966 – Evelyn Waugh, İngiliz yazar d. 1903
• 1979 – Nino Rota, İtalyan film müziği bestecisi ve En İyi Özgün Müzik Akademi Mükâfatı sahibi d. 1911
• 1983 – Şevket Aziz Kansu, Türk akademisyen ve Türk Tarih Müesseseyi Başkanı d. 1903
• 1992 – Peter Dennis Mitchell, İngiliz biyokimyacı ve Nobel Kimya Mükâfatı sahibi d. 1920
• 1995 – Morarji Desai, Hindistan’ın 6. Başbakanı d. 1896
• 2004 – Sakıp Sabancı, Türk iş adamı d. 1933
• 2010 – Lech Kaczynski, Polonya cumhurbaşkanı d. 1949
• 2012 – Erdoğan Arıca, Türk futbolcu ve teknik direktör d. 1954
• 2013 – Raymond Boudon, Fransız sosyoloji uzmanı d. 1934
• 2013 – Robert G. Edwards, Büyük Britanyalı fizyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Mükâfatı sahibi d. 1925
• 2014 – Dominique Baudis, Fransız siyasetçi d. 1947
• 2014 – Gül Gülgnam, Türk sinema dizi ve tiyatro oyuncusu d. 1933
• 2014 – Phyllis Frelich, Amerikalı aktris d. 1944
• 2015 – Rose Francine Rogombé, Gabonlu siyasetçi d. 1942
• 2017 – Bab Christensen, Norveçli aktris d. 1928
• 2017 – Linda Hopkins, Afro-Amerikalı tiyatro oyuncusu, blues ve gospel müziği şarkıcısı d. 1924
• 2019 – Joseph Werner Bardenhewer, Alman Katolik din adamı ve yardımsever d. 1929
• 2019 – Earl Thomas Conley, Amerikalı country müzisyeni ve şarkıcısı d. 1941
• 2023 – Bruce Baillie, Amerikalı avangart sinema sanatçısı, film üretimcisi ve rejisöri d. 1931
• 2023 – Rıfat Chadirji, Iraklı mimar, resimci, yazar ve aktivist d. 1926
• 2023 – Enrique Múgica Herzog, İspanyol avukat ve politikacı, eski bakan d. 1932
