13 Mart tarihinde yaşanan doğumlar, vefatlar ve önemli vakalar, “Tarihte bugün ne oldu?” başlığı ile vatandaşlar tarafından büyük bir merakla inceleniyor. Peki, tarihte bugün ne oldu 13 Mart? 13 Mart’ta ne oldu? Kim doğdu, kim can verdi? Detaylar haberimizde…
624 – Bedir Muharebesi Doğruleştirildi.
1781 – Güneş sisteminin yedinci seyyarei olan Uranüs, Alman kökenli İngiliz gök bilimci, William Herschel tarafından keşfedildi.
1840 – Osmanlı İmparatorluğu’nun resmî takvimi olarak Rumi Takvim, kullanılmaya başlandı.
1881 – Rus Çarı II. Aleksandr, Narodnaya Volya isimli teşkilatın Doğruleştirdiği bombalı bir suikast neticesinde can verdi.
1899 – Mustafa Kemal, ‘1283’ yaka numarasıyla Kara Harp Mektebi’nun piyade sınıfına yazıldı.
1900 – Fransa’da çocuk ve kadınların çalışma saatleri, günde 11 saat ile sınırlandırıldı.
1919 – Kâzım Karabekir, Erzurum’da 15’inci Kolordu Komutanlığına atandı.
1926 – Mustafa Kemal Paşa’nın Falih Rıfkı Atay ve Mahmut Soydan beylere anlattığı hayat hikâyesi ve anılarının kısaltılmış şekli, Milliyet gazetesinde Bugünkü Milliyet’le aynı değildir. 1935’ten itibaren Tan ismiyle yayınlanan gazete yayımlandı.
1933 – Almanya’da Joseph Goebbels, Ulusu Aydınlatma ve Propaganda Bakanı oldu.
1940 – Finlandiya’nın teslim olması ile Kış Savaşı bitti.
1954 – Dien Bien Phu Muharebesi başladı.
1955 – Fenerbahçe-Galatasaray futbol maçında taraftarlar tribünde çatıştı, bir kişi can verdi.
1981 – 7 Ocak 1981’de Astsubay Üstçavuş Hasan Hüseyin Özcan, Astsubay Üstçavuş Nihat Özsoy, Jandarma Er Şaban Öztürk ve Orman Muhafız Bekçisi Hayri Şimşek’i öldüren sol görüşlü militan Mustafa Özenç, vefat cezasına çarptırıldı.
1982 – 12 Eylül Darbesi’nin 11, 12 ve 13. idamları: Yasa dışı TKEP’i Türkiye Komünist Emek Partisi kurup teşkilatın ismini duyurmak için 1980 senesinde müteahhit Nuri Yapıcı’yı ve Milliyetçi Hareket Partisi İzmir il sekreteri eczacı Turan İbrahim’i öldüren sol görüşlü militanlar Seyit Misafir, İbrahim Ethem Coşkun ve Necati Vardar, idam edildiler.
1983 – Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Mersin’de millete seslendi: “Eski parti yöneticileri yine gelsinler ve o tarihte olduğu gibi yine birbirleriyle çekişmelere, tartışma etmeye başlasınlar, anarşi ve terörü hortlatsınlar, göz yumacak mısınız? Bakın hep bir ağızdan ‘Hayır!’ diyorsunuz. Bu elbette olmayacaktır.”
1983 – Beylerbeyi’nde onarımı süren tarihi İsmail Hakkı Efendi Yalısı, gece çıkan yangında kül oldu. Yalının yanındaki 205 senelik Beylerbeyi Camii’nin kubbesi de tamamen zarar gördü.
1992 – Erzincan’da Richter ölçeğine göre 6.8 şiddetindeki zelzelede 653 kişi can verdi.
1994 – İstanbul Boğazı’nda iki Rum gemisinin çarpışması neticesinde yangın çıktı. 15 denizcinin can verdiği, 17 denizcinin de kaybolduğu kaza neticeyi denize dağılan petrol etraf kirliliğine yol açtı.
1996 – Efes Pilsen basketbol ekibi Koraç Kupası’nı aldı.
1996 – İskoçya’nın Dunblane kasabasındaki Dunblane İlkokulunda mektebi basan silahlı bir kişi, 3 dakika içinde sınıf hocai ve 5-6 yaşlarındaki 16 çocuğu öldürdü. Hücumdan sonra saldırgan, kendi kafasına mermi sıkarak hayatına son verdi.
2006 – ABD’de 11 Eylül hamlelerinin tek maznunu olan Fas asıllı Fransız Zekeriya Musavi davasında tanıkların palavra söylemeye yönlendirildiği ortaya çıktı. Yargıç, tanıklıkları iptal etti ve mahkemeyi askıya aldı.
2013 – Vatikan’da yeni Papa belli oldu. Katolik dünyasının 266. Papası, Arjantinli Kardinal Jorge Mario Bergoglio oldu. I. Francis ismini seçen Kardinal, 1000 yıldır Avrupa dışından seçilen ve Latin Amerikalı olan ilk Papa’dır.
2014 – Birleşik Krallık’a bağlı İngiltere ve Galler’de eşcinsel evlilik kanunu yürürlüğe girdi.
2016 – Ankara Güvenpark’ta bomba yüklü vasıtayla intihar hücumu düzenlendi. Patlamada can veren kişi rakamı 37 olarak açıklandı. Hücumdan evvel sabah saatlerinde ülke genelinde Yükseköğretime Geçiş İmtihanı YGS yapıldı.
2023 – COVID-19 pandemisi nedeniyle Türkiye’de surat surata eğitime ara verildi, uzaktan eğitime geçildi.
Doğumlar
1499 – Juan Rodríguez Cabrillo, İspanyol-Portekizli kâşif ö. 1543
1615 – XII. İnnocentius, Katolik Kilisesi’nin 242. Papası ö. 1700
1674 – Jean Louis Petit, Fransız cerrah ve vidalı turnikenin mucidi ö. 1750
1741 – II. Joseph, 1765-1790 döneminde Kutsal Roma-Germen imparatoru ö. 1790
1763 – Guillaume Marie Anne Brune, Fransız mareşal ve siyaset adamı ö. 1815
1764 – Charles Grey, Britanyalı siyasetçi ö. 1845
1800 – Mustafa Reşit Paşa, Osmanlı İmparatorluğu’nda Tanzimât’ın mimarı ve devlet yöneticisi ö. 1858
1830 – Antônio Conselheiro, Brezilya dini lider ve vaiz ö. 1897
1839 – Tage Reedtz-Thott, Danimarkalı siyasetçi ö. 1923
1855 – Percival Lowell, Amerikalı iş insanı, yazar ve matematikçi ö. 1912
1870 – John Isaac Briquet, İsviçreli botanikçi ö. 1931
1880 – Otto Meissner, Almanya Cumhurbaşkanı Dairesi başkanı ö. 1953
1881 – Enrique Finochietto, Arjantinli akademisyen, hekim ve mucit ö. 1948
1883 – Eugen von Schobert, Alman general ö. 1941
1886 – Blavatniy Nikifor İvanoviç, Ukraynalı asker ve cemiyet eylemcisi, dramaturg, gazeteci ö. 1941
1889 – Albert William Stevens, Amerikalı asker, baloncu ve ilk hava resimcilerinden ö. 1949
1892 – Pedro Calomino, Arjantinli eski millî futbolcu ö. 1950
1897 – Yeğişe Çarents, Ermeni şair ve yazar ö. 1937
1897 – Richard Hildebrandt, Nazi Almanyasında Reichstag üyesi ve siyasetçi ö. 1952
1898 – Henry Hathaway, Amerikalı sinema rejisöri ve oyuncu ö. 1985
1899 – John H. van Vleck, Amerikalı fizikçi ve Nobel Mükâfatı sahibi ö.1980
1910 – Kemal Tahir, Türk roman yazarı ve düşünür ö. 1973
1911 – L. Ron Hubbard, Amerikalı yazar ö. 1986
1915 – Melih Cevdet Anday, Türk şair, tiyatro oyunu, roman, sınama ve yazı yazarı ö. 2002
1916 – İsmet Bozdağ, Türk analist ve yakın tarih yazarı ö. 2013
1916 – Mario Ferrari Aggradi, İtalyan siyasetçi, eski bakan ö. 1997
1919 – Mualla Eyüboğlu, Türk mimar Türkiye’nin ilk kadın mimarlarından ö. 2009
1926 – Doğan Avcıoğlu, Türk gazeteci, yazar ve siyaset adamı ö. 1983
1930 – Pamela Kosh, İngiliz kişilik oyuncusu
1939 – Macit Flordun, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ö. 1996
1942 – Mahmut Derviş, Filistinli şair ö. 2008
1942 – Scatman John, Amerikalı şarkıcı ö. 1999
1943 – Şevket Altuğ, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı
1944 – Erkan Yücel, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu ö. 1985
1945 – Anatoli Fomenko, Rus matematikçi ve Yeni Kronoloji’nin yazarlarından
1950 – Haşim Kılıç, Türk hukukçu
1950 – William H. Macy, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu
1957 – Enver Öktem, Türk sendikacı ve siyasetçi ö. 2017
1960 – Jorge Sampaoli, Arjantinli teknik direktör
1962 – Seyhan Erözçelik, Türk şair ö. 2011
1967 – Andrés Escobar, Kolombiyalı millî futbolcu ö. 1994
1968 – Ercan Saatçi, Türk müzisyen ve yapımcı
1971 – Günay Karacaoğlu, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1973 – David Draiman, Amerikalı müzisyen
1976 – Maxim Gunjia, Abhazya’nın defakto hükûmetinin dış işleri bakanı
1982 – Hande Katipoğlu, Türk aktris
1982 – Gisela Mota Ocampo, Meksikalı kadın siyasetçi ö. 2016
1983 – Erkan Veyseloğlu, Türk basketbolcu
1985 – Emile Hirsch, Amerikalı oyuncu
1985 – Liliane Tiger, Çek porno oyuncusu
1985 – Taner Sağır, Türk halterci
1992 – Kaya Scodelario, İngiliz oyuncu
Vefatlar
1352 – Ashikaga Tadayoshi, Japon yönetici ve asker d. 1306
1447 – Şahruh, Timur İmparatorluğu üçüncü hükümdarı d. 1377
1513 – Şehzade Korkut, Sultan II. Bayezid’in oğlu d. 1467
1619 – Richard Burbage, İngiliz oyuncu d. 1568
1711 – Nicolas Boileau, Fransız şair ve eleştirmen d. 1636
1778 – Charles le Beau, Fransız tarihçi yazar d. 1701
1808 – VII. Christian, Danimarka ve Norveç kralı d. 1749
1845 – John Frederic Daniell, İngiliz kimyacı ve fizikçi d. 1790
1879 – Adolf Anderssen, Alman satranç ustası d. 1818
1881 – II. Aleksandr, Rus Çarı d. 1818
1881 – İgnati Grinevitski, Polonyalı devrimci d. 1856
1885 – Titian Peale, Amerikalı doğa tarihçisi, entomolog ve resimci d. 1799
1900 – Catherine Wolfe Bruce, Amerikalı hayırsever ve gök bilimci d. 1816
1901 – Benjamin Harrison, Amerikalı politikacı d. 1833
1901 – Fernand Pelloutier, Fransız işçi önderi ve teorisyen Anarko-sendikalist hareketin temsilcisi d. 1867
1906 – Susan B. Anthony, Amerikalı kadın hakları korunucusu d. 1820
1915 – Sergei Vitte, Rus politikacı d. 1849
1937 – Lars Edvard Phragmén, İsveçli matematikçi d. 1863
1938 – Cevat Çobanlı, Türk asker ve Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından d. 1870
1952 – Ömer Rıza Doğrul, Türk siyasetçi, gazeteci ve yazar d. 1893
1970 – Adalet Cimcoz, Türk dublaj sanatçısı ve yazar d. 1910
1975 – İvo Andriç, Sırp yazar ve Nobel Edebiyat Mükâfatı sahibi d. 1892
1977 – Hikmet Onat, Türk ressam d. 1882
1989 – Emin Fahrettin Özdilek, Türk asker ve politikacı d. 1898
1994 – Cihat Burak, Türk ressam d. 1915
1996 – Krzysztof Kieślowski, Polonyalı sinemacı ve rejisör d. 1941
2000 – Nevzat Eren, Türk tıp hekimi d. 1937
2006 – Maureen Stapleton, Amerikalı oyuncu ve En İyi Takviyeci Kadın Oyuncu Akademi Mükâfatı sahibi d. 1925
2008 – Mehmet Gül, Türk hukukçu, siyasetçi ve iş insanı d. 1955
2009 – Andrew Robert Patrick Martin, Kanadalı profesyonel güreşçi d. 1975
2010 – He Pingping, Dünyanın en kısa breyli insanı d. 1988
2010 – Jean Ferrat, Fransız şarkıcı ve şarkı lafı yazarı d. 1930
2012 – Michel Duchaussoy, Fransız oyuncu d. 1938
2015 – Suzette Jordan, Hint aktvis d. 1974
2019 – Beril Dedeoğlu, Türk akademisyen, yazar ve siyasetçi d. 1961
2023 – Erol Acemi, Türk yazar d. 1936
2023 – William Hurt, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Mükâfatı sahibi d. 1950
