7 Mart tarihinde yaşanan doğumlar, vefatlar ve önemli olaylar, “Tarihte bugnam ne oldu?” başlığı ile vatandaşlar tarafından büyük bir merakla inceleniyor. Peki, tarihte bugnam ne oldu 7 Mart? 7 Mart’ta ne oldu? Kim doğdu, kim can verdi? Ayrıntılar haberimizde…
161 – Marcus Aurelius, Roma İmparatoru oldu.
1864 – Adigey’de Şapsığlar için Ruslarca verilen köylerinden ayrılma süresi doldu ve terk ettirilen Şapsığ köylerinin, Rus askerlerince ateşe verilip yakılmasına başlandı.
1876 – Alexander Graham Bell,telefon buluşunun tescilini aldı tescil no: 174464.
1908 – Kabataş Erkek Lisesi, Padişah II. Abdülhamid’in fermanıyla “Kabataş Mekteb-i İdâdisi” ismi altında kuruldu.
1911 – Meksika Devrimi: 20. asrın ilk büyük devrimi Doğruleşti.
1919 – Fransızlar Kozan’ı işgal etti.
1921 – Artvin’in düşman işgalinden kurtuluşu.
1921 – Ardanuç ve Borçka’nın düşman işgalinden kurtuluşu.
1920 – Kadirli’nin düşman işgalinden kurtuluşu.
1925 – Şeyh Said’in emrindeki 5000 kişilik bir kuvvet, Diyarbakır’a saldırdı.
1925 – İstiklal Duruşmalari aboneleri, yapılan seçimlerle belirlendi. Denizli Milletvekili Mazhar Müfit Bey Kansu Duruşma Başkanlığına, Karesi Milletvekili Süreyya Bey Özgeevren savcılığa getirildi. Urfa Milletvekili Ali Saip Ursavaş ve Kırşehir Milletvekili Lüfi Müfit beyler ise asil üyeliğe seçildi.
1927 – İstiklal Duruşmalari’nin görevi fiilen sona erdi. Tamamen ortadan kalkması ancak 1948’de Doğruleşti.
1945 – Amerikan I. Ordusu, Remagen Köprüsü ’nden Ren Nehrini geçti.
1950 – Milletvekilleri adaylarının sayısı bütün tahminleri aştı, yalnız Elazığ’dan 600 kişi aday oldu.
1951 – İran Başbakanı General Ali Razmara, radikal dinci bir militan tarafından öldürüldü.
1952 – Dışişleri Bakanı Fuad Köprülü ve 222 dostu, Anayasa’nın dilini yaşayan dile dönüştürmek için DP Meclis Grubu ismine bir önerge hazırlayarak Meclis’e sundular. Önergede, değiştirilmesi gereken kelimeler arasında kabahat, bakanlar heyeti, devrim, ivedilik gibi kelimeler yer alıyordu.
1954 – Basın ve radyo yoluyla işlenecek kabahatlerin kapsamının genişletilmesi ve cezaların çoğaldırılması hakkındaki kanun tasarısı, Mecliste görüşüldü. Tasarı, gazetecilere iddialarını ispat hakkı tanımıyordu.
1954 – Petrol işletmeciliğini, yabancı sermayeye açan Petrol Kanunu kabul edildi. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü kuruldu.
1957 – Ankara caddelerinde rock and roll: Gece sinemasından çıkan gençler, Bulvarda rock and roll yapmaya başlayınca zabıta tarafından durduruldular.
1958 – Akis dergisi toplatıldı; derginin satışı sekiz saat sonra serbest bırakıldı.
1959 – Yargıtay, “Nalıncı Keseri” başlıklı yazı nedeniyle Ulus gazetesi başyazarı Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve Yazı İşleri Müdürü Ülkü Erman hakkında, Ankara Toplu Basın Mahkemesi’nin verdiği mahkûmiyet kararını bozdu.
1960 – Vatan gazetesi Başyazarı Ahmet Emin Yalman, “Pulliam” davasından aldığı 15 ay 16 gşanlık hapis cezasını sürüklemek üzere cezaevine girdi. Yalman, 4 gnam sonra sağlık kurumuna kaldırıldı.
1961 – Genelkurmay Başkanı Cevdet Sunay, yayımladığı iletide şöyle dedi. “Namlularını daima temiz ve süngülerini daima parlak yakalayan ordumuzun her türlü engelleri yok etme azmi ile bugünkü hedefi, demokrasiyi ulusuna teslim etmektir.”
1963 – Anayasa Mahkemesi, İş Kanunu’ndaki grev yasağını iptal etti.
1966 – Erzurum ve Muş ’ta alana gelen zelzelede; 15 kişi can verdi, 25 kişi de yaralandı ve 2380 ev yıkıldı.
1973 – İsmail Beşikçi, komünizm propagandasında 8 sene mapusa mahkûm oldu.
1977 – Pakistan’da seçimleri, Zülfikar Ali Butto kazandı.
1978 – Orgeneral Kenan Evren, Türk Genelkurmay Başkanlığı görevine resmen başladı.
1979 – ABD uzay taşıtı Voyager I, Jüpiter ve Uranüs’nam Satürn gibi halkalara sahip olduğunu keşfetti. Voyager I, Jüpiter’in halkalı resimlerini dünyaya gönderdi.
1979 – İstanbul’da Taksim Meydanı’na Sular İdaresi’nin bulunduğu yere cami yapılması için, “Taksim Camii Şerifi ve Külliyesini Yaptırma ve Yaşatma Derneği” kuruldu.
1979 – Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında, petrol uyuşması imzalandı.
1980 – Uğur Mumcu, komünistleri eleştirdi: “Bunun ismi solculuk mu? Fukara erlerin üstüne mermi yağdıran, banka cedden haramilik mıdır solculuk? Böyleyse yerin dibine batsın böyle solculuk…”
1983 – Zonguldak Ereğli Kömür İşletmeleri’nin Kandilli üretim havzasındaki Armutçuk Ocağı’nda alana gelen patlamada 102 kişi can verdi, 86 kişi yaralandı.
1983 – Ahmet Necdet Sezer, Yargıtay üyeliğine seçildi.
1984 – Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi, kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi’nin Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş’in tahliyesini 23. kere reddetti.
1984 – KKTC bayrağı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Meclisi tarafından onaylandı.
1984 – Kamuoyunda “faturalı yaşam” olarak bilinen “ücretlilere vergi iadesi” hakkındaki kanunun kapsamı, Bakanlar Heyeti tarafından genişletildi. Fazla mesai, prim ve transfer ücretleri de yasa kapsamına alındı.
1984 – Komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla, Gölcük Sıkıyönetim Mahkemesi’nde yargılanan şair Arif Damar beraat etti.
1985 – İstifaların arkasını art kesilmeyen Milliyetçi Demokrasi Partisi’nden MDP bilave edilen büyük kopma Doğruleşti. Çoğu eski parlamenter ve üçü kurucu abone olan 25 milletvekili istifa etti. MDP Gamaç Başkanı Turgut Sunalp’i “mecburi genel başkan” olarak niteleyen istifacılar, “Sağda barışçı, sosyal tarafı ağır basan bir partinin varlığı koşuldur” dediler.
1986 – “Kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın önlenmesi” isteğini içeren 2861 imzalı dilekçe, TBMM Başkanlığı’na verildi.
1986 – İstanbul Kandilli Lisesi’nde çıkan yangında, mektebin yatakhanesi olarak kullanılan Adile Sultan Sarayı tümüyle yandı. Abdülaziz, sarayı 1876’da kızkardeşi Adile Sultan için yaptırmıştı. 1916’da Kandilli Adile Sultan İnas Mekteb-i Sultanisi ismiyle mektebe dönüştürülmüştü. Daha sonra Kandilli Kız Lisesi ismini aldı.
1988 – DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit, daha evvel aldığı başkanlıktan çekilme kararını parti kurultayında Doğruleştirdi ve görevinden ayrıldı. Ecevit, partisinin kongresinde yaptığı konuşmada “Uzun silegal yaşamımda en iddialı alan okuyuşum, DSP Genel Başkanlığından ayrılmamdır” dedi. Ecevit’in yerine Genel Başkanlığa, Necdet Karababa seçildi.
1989 – Anayasa Mahkemesi, namiversitelerde “dini inanç sebebiyle breyin ve saçların örtü veya türbanla kapatılmasını” serbest bırakan yasayı iptal etti.
1989 – İran, Birleşik Kraliyet ile diplomatik ilişkilerini kesti.
1989 – Çin, Lhasa-Tibet’te sıkıyönetim ilan etti.
1990 – Hürriyet gazetesi Yönetim Heyeti üyesi, gazeteci yazar Çetin Emeç ve sürücüyü Ali Sinan Ercan, uğradıkları silahlı hamlede yaşamlarını yitirdi. 6 sene sonra 9 Mart 1996’da Emeç’i vuran İslami Hareket Örgütü mesulü İrfan Çağırıcı, İstanbul’da yakalandı.
1992 – İsrail Büyükelçiliği Koruma Amiri, Ankara’da otomobiline konan uzaktan kumandalı bombanın patlaması neticeyi can verdi.
1993 – İstanbul’da bir grup kadın, savaşlarda kadına tecavüze ve devletin kadın bedeni üzerindeki denetimine dikkat sürüklemek için Beyoğlu’nda bir cadde sergisi açtı. Aynı grup, İstiklal Caddesi’nde, devletin kadın bedeni üzerindeki denetimini simgeleyen ve ilgili legal tertip etmeleri içeren ferman biçiminde bir bildiri de dağıttı.
1994 – Moldova’da yapılan halkoylaması neticeyi, milletin yüzde 90’ı Romanya’yla birleşmeyi reddetti.
1996 – Düşünceye Özgürlük isimli ortak kitapta yer alan yazısında, bcan vericilik yaptığı iddiasıyla yargılanan Yaşar Kemal, 1 sene 8 ay mapusa mahkûm edildi. Ceza 5 sene ertelendi.
1997 – İskenderun Cezaevi’nden sol görüşlü 28 mahkûm tünel kazarak kaçtı, firarilerden 8’i yakalandı.
1997 – İstanbul DGM, Avrasya feribotunu kaçıran 9 kişiye, sekiz sene on ay yirmişer gnam hapis cezası verdi.
1997 – Jean-Dominique Bauby’nin göz kapakları desteğiyle yazdırdığı kitabı, Kelebek ve Dalgıç Giysisi satışa çıktı.
2009 – Diyarbakır’dan kalkan Türk Silahlı Kuvvetleri ait bir helikopter, Kayseri civarında düştü. 2 pilot hayatını kaybetti.
2014 – Ergenekon davasından yargılanan İlker Başbuğ, 26 ay sonra hak ihlali gerekçesiyle tahliye edildi.
Doğumlar
189 – Publius Septimius Geta, 209 – 211 arasında Septimius Severus ve Caracalla ile birlikte 3’lü yönetimde Roma İmparatoru ö. 211
1671 – Rob Roy MacGregor, İskoç ulus kahramanı ö. 1734
1693 – XIII. Clemens, Papa ö. 1769
1765 – Nicéphore Niépce, Fransız mucit ilk resmi sürükleyen ö. 1833
1785 – Alessandro Manzoni, İtalyan şair ve romancı ö. 1873
1788 – Antoine César Becquerel, Fransız fizikçi ö. 1878
1792 – John Herschel, İngiliz matematikçi, gök bilimci ve kimyager ö. 1871
1822 – Victor Massé, Fransız opera bestecisi ve müzik eğitimcisi ö. 1884
1842 – Henry Hyndman, İngiliz Marksis ö. 1921
1850 – Tomáš Garrigue Masaryk, Çekoslovakya’nın kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı ö. 1937
1857 – Julius Wagner-Jauregg, Avusturyalı tıp hekimi ve 1927 Nobel Fizyoloji veya Tıp Mükâfatı sahibi bilim insanı ö. 1940
1870 – Jimmy Barry, Amerikalı boksör ö. 1943
1872 – Piet Mondrian, Hollandalı ressam ve De stijl olarak bilinen sanat akımının öncülerinden ö. 1944
1872 – Howard Crosby Butler, Amerikan arkeolog ö. 1922
1875 – Maurice Ravel, Fransız besteci ö. 1937
1878 – Ahmet Ferit Tek, Türk diplomat ve siyasetçi ö. 1971
1885 – Milton Avery, Amerikalı ressam ö. 1965
1886 – Wilson Dallam Wallis, Amerikalı antropolog ilkel bilim ve dinlere ilişkin keşifleriyle tanınan ö. 1970
1886 – G. I. Taylor, İngiliz fizikçi ve matematikçi ö. 1975
1894 – Sergey Lazo, Rus Devrimi’nin liderliğini yapmış komünist asker ö. 1920
1904 – Kurt Weitzmann, Alman-Amerikalı sanat tarihçisi ö. 1993
1904 – Reinhard Heydrich, Alman siyasetçi ö. 1942
1908 – Anna Magnani, İtalyan sinema oyuncusu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Mükâfatı sahibi ö. 1973
1912 – Adile Ayda, Türk diplomat, akademisyen ve yazar ilk kadın diplomat ö. 1992
1915 – Jacques Chaban-Delmas, Fransız siyasetçi, Başbakan ve Meclis Başkanı ö. 2000
1924 – Kobo Abe, Japon yazar ö. 1993
1932 – Momoko Kōchi, Japon sinema oyuncusu ö. 1998
1934 – Adnan Binyazar, Türk yazar
1934 – Ekrem Bora, Türk sinema oyuncusu ö. 2012
1936 – Georges Perec, Fransız sosyolog ve edebiyatçı ö. 1982
1937 – Önder Somer, Türk sinema oyuncusu ö. 1997
1940 – Rudi Dutschke, Alman sosyolog 1960’lı senelerin öğrenci hareketlerinde Almanya’nın en tanınmış lideri ö. 1979
1944 – Jiuli Şartava, Abhaz siyasetçi ö. 1993
1946 – John Heard, Amerikalı oyuncudur ö. 1946
1948 – Yavuzer Çetinkaya, Türk oyuncu ö. 1992
1955 – El-Velid bin Talal, Suudi iş insanı ve Suudi Kral Abdullah’ın yeğeni
1956 – Bryan Cranston, Amerikalı oyuncu, yazar ve rejisör
1956 – Andrea Levy, İngiliz romancıdır ö. 2019
1958 – Rik Mayall, İngiliz oyuncu ve komedyeni ö. 2014
1959 – Luciano Spalletti, İtalyan futbolcu ve teknik direktör
1962 – Taylor Dayne, Amerikalı bir şarkıcı, söz yazarı ve aktristir
1963 – E. L. James, İngiliz yazardır
1964 – Bret Easton Ellis, Amerikalı yazar
1964 – Wanda Sykes, Amerikalı yazar, komedyen, aktris ve ses sanatçısı
1967 – Muhsin Al-Ramli, Iraklı bir şair, romancı ve çevirmen
1968 – Tarkan Tüzmen, Türk şarkıcı ve oyuncu
1971 – Peter Sarsgaard, Amerikalı oyuncu
1971 – Rachel Weisz, İngiliz oyuncu ve En İyi Dayanakçı Kadın Oyuncu Akademi Mükâfatı sahibi
1973 – Sébastien Izambard, Fransız şarkıcıdır
1973 – Işın Karaca, Kıbrıs Türkü pop müziği sanatçısı
1974 – Jenna Fischer, Amerikalı bir aktris
1977 – Mehmet Baransu, Türk gazeteci
1977 – Paul Cattermole, İngiliz müzisyen ve oyuncu
1978 – Mike Reese, Amerikalı siyasetçi ö. 2023
1979 – Rodrigo Braña, Arjantinli millî futbolcudur
1980 – Murat Boz, Türk şarkıcı ve söz yazarı
1980 – Laura Prepon, Amerikalı oyuncu
1980 – Boštjan Nachbar Sloven millî basketbolcu
1983 – Sebastián Viera, Uruguaylı millî futbolcudur
1984 – Mathieu Flamini, Fransız eski futbolcudur
1984 – Manucho, Angolalı eski millî futbolcudur
1987 – Hatem Ben Arfa, Tunus asıllı Fransız futbolcudur
1989 – İlyas Yalçıntaş, Türk şarkıcı
1994 – Jordan Pickford, İngiliz kaleci
1995 – Aboubakar Kamara, Fransız futbolcu
Vefatlar
MÖ 322 – Aristo, Antik Yunan filozof, klasik Yunan felsefesinin kurucularından ve Platon’un öğrencisi d. MÖ 384
161 – Antoninus Pius, Roma İmparatoru d. 86
1274 – Akinolu Thomas, İtalyan din bilgini öznelci idealizm öğretisinin önde gelen korunucularından d. 1225
1752 – Pietro Grimani, Venedik Cumhuriyeti’nin 115’inci dükası d. 1677
1724 – XIII. İnnocentius, Papa Katolik Kilisesi dini lideri d. 1655
1875 – John Edward Gray, Britanyalı zoolog d. 1800
1922 – Axel Thue, Norveçli matematikçi d. 1863
1932 – Aristide Briand, Fransız politikacı ve Nobel Barış Mükâfatı sahibi d. 1862
1942 – Lucy Parsons, Amerikalı siyahi sendikacı d. 1853
1954 – Otto Diels, Alman kimyager ve Nobel Kimya Mükâfatı sahibi d. 1876
1967 – Alice B. Toklas, Amerikalı yazar ve Gertrude Stein’ın hayat dostu d. 1877
1971 – Erich Abraham, Nazi Almanyası’nda Wehrmacht’ında bir general d. 1895
1975 – Mikhail Bakhtin, Rus filozof ve edebiyat teorisyeni d. 1895
1981 – Mustafa Santur, Türk akademisyen ve İTÜ Rektörü d. 1905
1981 – Kiril Kondrashin, Rus orkestra rejisöri d. 1914
1987 – Henri Decaë, Fransız görüntü rejisöri d. 1915
1989 – Bahaeddin Ögel, Türk tarihçi d. 1923
1990 – Çetin Emeç, Türk gazeteci ve yazar Hürriyet gazetesi Yönetim Heyeti Üyesi d. 1935
1998 – Adem Jashari, Kosova Kurtuluş Ordusu UÇK kurucusu d. 1955
1999 – Stanley Kubrick, Amerikalı rejisör d. 1928
2004 – Paul Edward Winfield, Amerikalı siyahi oyuncu ve seslendirme sanatçısı d. 1939
2005 – Debra Hill, Amerikalı senarist ve film imalcisi d. 1950
2006 – Ali Farka Touré, Malili gitarist ve Afrika’nın önemli müzisyeni d. 1939
2012 – Włodzimierz Wojciech Smolarek, Polonyalı eski millî futbolcu d. 1957
2016 – Jean-Bernard Raimond, Fransız büyükelçi ve siyasetçi d. 1926
2016 – Paul Ryan, Amerikalı çizgi filmci ve çizer d. 1949
2017 – Yoshiyuki Arai, Japon siyasetçi d. 1934
2017 – Kamran Aziz, Kıbrıs Türkü besteci, söz yazarı ve eczacı d. 1922
2017 – Ron Bass güreşçi, Eski Amerikalı profesyonel güreşçidir d. 1948
2017 – Hans Dehmelt, Alman asıllı Amerikalı fizikçi. 1989 senesinde fizik dalında Nobel Mükâfatı almıştır d. 1922
2017 – Tadeusz Rybak, Polonyalı Katolik episkoposu d. 1929
2017 – Lynne Irene Stewart, Amerikalı kadın korunma avukatı d. 1939
2018 – Reynaldo Bignone, Arjantinli eski Ordu Generali ve siyasetçidir d. 1928
2018 – Woody Durham, Amerikalı radyocu ve spor spikeridir d. 1941
2018 – Yaşar Gaga, Türk pop şarkıcısı ve menajer d. 1966
2018 – Charles Tone, Amerikalı siyasetçi d. 1924
2019 – Dick Beyer, Amerikalı eski profesyonel güreşçidir d. 1930
2019 – Joseph H. Boardman, Amerikalı iş insanı ve yönetici d. 1948
2019 – Robert Braithwaite, İngiliz girişimci ve gemi mühendisi d. 1943
2019 – Pino Caruso, İtalyan oyuncu ve komedyendir d. 1934
2019 – Kelly Catlin, Amerikalı bisiklet yarışçısıdır d. 1995
2019 – Guillaume Faye, Fransız gazeteci, yazar ve siyasetçi d. 1949
2023 – Mart Crowley, Amerikalı reyin yazarı, senarist ve imalci d. 1935
2023 – Jair Marinho, eski Brezilyalı millî futbolcudur d. 1936
2023 – Rıza Muhammedi Lengerudi, Ayetullah rütbesi olan İranlı din adamı d. 1928
2023 – Fatıma Rehber, İranlı siyasetçi d. 1964
2023 – Mordechai Bar-On, İsrailli tarihçi ve siyasetçi d. 1928
2023 – Karahan Çantay, Türk model, oyuncu ve matematik hocai d. 1973
2023 – Olivier Dassault, Fransız siyasetçi ve iş insanı d. 1951
2023 – Sanja Ilić, Sırp şarkıcı ve şarkı-yazar d. 1951
2023 – Nikolay Smorçkov, Sovyet-Rus oyuncu d. 1930
2023 – Yuriy Prylypko, Ukraynalı siyasetçi d. 1960
