Günümüzde hemen her gün, tarihte yaşanan ehemmiyetli büyümelere şahit oluyor ve bu büyümeleri inceliyoruz. Vatandaşlar, tarihte 8 Ocak günü ne olduğunu, ehemmiyetli tarihi vakaları, doğumları ve vefatları büyük bir merakla inceliyor. Peki, tarihte bugün ne oldu 8 Ocak? Detaylar haberimizde…
TARİHTE BUGÜN NE OLDU 8 OCAK?
ALANA GELEN HADİSELER
1297 – Monako bağımsızlığını kazandı.
1499 – Fransa’da XII. Louis, Anne de Bretagne ile evlendi.
1610 – İtalyan astronom Galileo Galilei, Jüpiter’in iki uydusunu İo, Europa tespit etti.
1784 – Osmanlı Devleti, Rusya’nın Kırım’ı ilhakını bir “sened” ile resmen tanıdı.
1835 – Amerika Birleşik Devletlerinin milli borcu ilk ve son kere olarak 0 sıfır oldu.
1916 – İtilaf Devletleri, Osmanlı Ordusu’nun Çanakkale direnişini kıramadılar. Mağlubiyete uğrayarak Gelibolu Yarımadası’ndan çekilmeye başladılar. Zafersizliği sebebiyle İngiliz Deniz Güçleri Komutanı, Amiral Winston Churchill misyonundan istifa etti.
1918 – Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Woodrow Wilson, Temsilciler Meclisi ve Senato’nun ortak buluşmasında, Avrupa’da kalıcı sulhun sağlanması için, kendi ismiyle anılacak olan 14 ilkeyi ortaya attı.
1933 – Birinci Beş Senelik Kalkınma Tasarıyı kabul edildi.
1941 – İstanbul’da 401 ilkokulda 1846 hoca ve 74.488 talebenin öğrenim yaptığı açıklandı.
1943 – Fukaralara ucuz ekmek verilmesine ait kararname yayımlandı.
1945 – İskenderun Limanı hizmete açıldı.
1946 – Celâl Bayar, Demokrat Parti DP Genel Başkanı oldu.
1958 – 14 yaşındaki Bobby Fischer, Amerika Birleşik Devletleri satranç şampiyonu oldu.
1959 – Charles de Gaulle, Beşinci Fransa Cumhuriyeti’nin ilk Başkanı olarak misyonuna başladı.
1960 – Hirfanlı Barajı hizmete girdi.
1962 – Hollanda’da tren kazası: 93 birey can verdi.
1977 – Cumhuriyet Ulus Partisi lideri Bülent Ecevit, milletvekillerine yapılan zamlara tepki gösterdi; ücret zammını kabul etmeyeceğini açıkladı.
1980 – Mazot yokluğu sebebiyle fabrikaların %80’i imali durdurdu.
1982 – Yılmaz Güney, “komünizm propagandası yapmaktan” gıyabında 7,5 seneye mahkûm edildi.
1986 – Henry Miller’in Oğlak Dönencesi isimli romanı, yakışıksız olduğu bahanesiyle toplatıldı.
1986 – Hacker manifestosu, Amerika Birleşik Devletlerinde duyuruldu.
1986 – 8 sanatçıya Yükseköğretim Heyeti YÖK tarafından “profesörlük” unvanı verildi. Unvan verilen sanatçılar arasında, Yıldız Kenter, Hikmet Şimşek ve Nevit Kodallı da vardı.
1988 – Bülent Ersoy’un sahneye çıkma yasağı kaldırıldı. İşlemle cinsiyet değiştiren Bülent Ersoy’un sahneye çıkmasına, Emniyet Genel Müdürlüğü 7 yıldır izin vermiyordu.
1988 – Türkiye Emlak Bankası heyetti.
1989 – Birleşik Krallık’ta East Midlands havaalanı yakınlarında Boeing 737 tipi bir yolcu uçağı karayolu üzerine düştü: 46 birey can verdi, 80 birey yaralı kurtuldu.
1991 – Hükümetle uyuşan maden emekçileri, eylemlerine son vererek Zonguldak’a döndüler.
1992 – Ankara’da bir ambarda kilitli yakalanan “yasak” kitaplar Kültür Bakanlığı’nda sergilenmeye başladı. Kitaplar ileride oluşturulacak Demokrasi ve İnsan Hakları Müzesi’ne konulacak.
1993 – Aziz Nesin, “12 Eylül’de 5 çılgın bir kuyuya taş attı, 60 milyon insan çıkaramıyor.” dedi.
1996 – Evrensel Gazetesi muhabiri Metin Göktepe, polis tarafından nezaretine alındıktan sonra Eyüp Spor Salonu yanındaki parkta ölü bulundu.
1996 – Antonov An-32 tipi bir kargo uçağı, Kinşasa’da Zaire bir pazar yerine düştü: 350 birey can verdi.
1997 – Vehbi Koç’un çalınan naaşı, Zincirlikuyu Kabirliğinde boş bir kabirde bulundu ve çalanlar tutuldu. Koç’un naaşı, 10 Ocak’ta ikinci kere toprağa verildi.
2003 – Türk Hava Yollarının İstanbul-Diyarbakır seferini yapan RC-100 tipi uçağı, Diyarbakır’a inişi sırasında düştü: 74 birey can verdi, 3 birey yaralanarak kurtuldu.
2003 – Amerika Birleşik Devletleri, Afganistan’da askeri üsler kurmaya başladı.
2008 – Orhan Alkaya, İstanbul Şehir Tiyatroları Genel Sanat Rejisörlüğüne getirildi.
2010 – Halep ile Gaziantep arasında konulan yolcu treni ilk seferini yaptı.
DOĞANLAR
626 – Hüseyin ibn Ali, Dördüncü Hâlife olan Ali bin Ebu Talib’in oğlu ö. 680
1556 – Uesugi Kagekatsu, Japon samuray ve savaş lordu ö. 1623
1583 – Simon Episcopius, Hollandalı teolog ö. 1643
1601 – Baltasar Gracián, İspanyol yazar ö. 1658
1793 – Ludwig Reichenbach, Alman nebat bilimci ve ornitolog ö. 1879
1822 – Carlo Alfredo Piatti, İtalyan çellist ve bestekar ö. 1901
1823 – Alfred Russel Wallace, İngiliz cemiyet ve doğa bilimci, antropolog ve biyolog ö. 1913
1849 – Stepan Makarov, Rus koramiral ve okyanus bilimici ö. 1904
1863 – Ellen Churchill Semple, Amerikalı coğrafyacı ö. 1932
1867 – Emily Greene Balch, Amerikalı ekonomist ve yazar ö. 1961
1881 – Claud Buchanan Ticehurst, İngiliz ornitolog ö. 1941
1885 – Archibald Cochrane, İskoç siyasetçi ve deniz subayı ö. 1958
1889 – Erhard Raus, Nazi Almanyası’nda asker ö. 1956
1891 – Walther Bothe, Alman matematikçi, kimyager, fizikçi ve Nobel Fizik Mükâfatı sahibi ö. 1957
1894 – Vilmos Tkálecz, Macar-Sloven mektep müdürü ve siyasetçi ö. 1950
1896 – Manuel Rojas Sepúlveda, Şilili romancı ve kısa hikayeci ö. 1973
1899 – Solomon Bandaranaike, Sri Lanka Başbakanı ö. 1959
1899 – Mabel Strickland, Maltalı gazeteci, gazete sahibi ve siyasetçi ö. 1988
1902 – Georgiy Maksimilyanoviç Malenkov, Sovyet devlet adamı Jozef Stalin’in yakın mesai dostu ve Stalin’in vefatından sonra Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği Başbakanı ö. 1988
1908 – William Hartnell, İngiliz aktör ve Doctor Who dizisinin ilk hekimi ö. 1975
1909 – José Ferrer, Porto Rikolu oyuncu ve rejisör ö. 1992
1922 – Artemio Franchi, İtalyan futbol adamı ö. 1983
1935 – Elvis Presley, Amerikalı şarkıcı, müzisyen ve oyuncu ö. 1977
1937 – Shirley Bassey, Galli şarkıcı
1940 – Sid Ganis, Amerikalı film imalcisi
1941 – Graham Chapman, İngiliz komedyen ve oyuncu ö. 1989
1942 – Junichiro Koizumi, Japonya Başbakanı
1942 – Stephen Hawking, İngiliz teorik fizikçi patlayan kara delikler kuramıyla görelilik kuramı ve kuantum mekaniğinde çığır açan ö. 2018
1945 – Kadir Topbaş, Türk mimar ve İstanbul Megakent Belediye Başkanı
1947 – David Bowie, İngiliz şarkıcı ve sinema oyuncusu ö. 2016
1947 – Namsal Büyüka, Türk gazeteci ve spor yazarı
1947 – William Bonin, Amerikalı seri katil ö. 1996
1948 – Dost Zekai Özger, Türk şair ö. 1973
1949 – Aykut Işıklar, Türk gazeteci ö. 2019
1949 – Nuri Kurtcebe, Türk çizgi-romancı ve karikatürist
1953 – Gülistan Okan, Türk ses sanatçısı
1958 – Rey Mysterio, Sr., Amerikalı pehlivan ve oyuncu
1961 – Jérôme Bonnafont, Fransız bürokrat ve diplomat
1966 – Gökhan Gedikali, Türk futbolcu
1969 – Jeremy Davies, Amerikalı oyuncu
1972 – Burak Aydos, Türk şarkıcı
1972 – Giuseppe Favalli, İtalyan futbolcu
1975 – Elena Grushina, Ukraynalı buz patenci
1975 – Vatan Şaşmaz, Türk oyuncu, sunucu ve yazar ö. 2017
1976 – Bora Sancar, Türk basketbolcu
1977 – Amber Benson, Amerikalı oyuncu
1977 – Erdal Bibo, Türk basketbolcu
1977 – Manuela Arcuri, İtalyan model ve oyuncu
1978 – Marco Fu, Hong Konglu snooker oyuncusu
1983 – Chris Masters, Amerikalı profesyonel pehlivan
1983 – Felipe Colombo, Meksikalı dizi oyuncusu
1983 – Kim Jong-un, Kuzey Kore Devlet Başkanı
1985 – Karina Ocasio, Porto Rikolu voleybolcu
1986 – David Silva, İspanyol futbolcu
1990 – Epilepsi Vulovic, Sırp model ve rejisör
CAN VERENLER
1324 – Marco Polo, İtalyan seyyah d. 1254
1337 – Giotto di Bondone, İtalyan ressam ve mimar d. 1267
1642 – Galileo Galilei, İtalyan fizikçi, matematikçi ve astronom d. 1564
1713 – Arcangelo Corelli, İtalyan bestekar d. 1653
1825 – Elias Eli Whitney, Amerikalı mucit ve sanayici d. 1765
1878 – Nikolay Nekrasov, Rus şair ve gazeteci d. 1821
1896 – Paul Verlaine, Fransız şair d. 1844
1935 – Rauf Yekta, Türk müzisyen, müzikolog ve bestekar d. 1871
1946 – Dion Fortune, İngiliz okültist ve yazar d. 1890
1948 – Kurt Schwitters, Alman fotoğraf ve heykel sanatçısı d. 1887
1949 – Yoshijiro Umezu, Japon asker d. 1882
1950 – Joseph Alois Schumpeter, Avusturyalı iktisatçı ve siyaset bilimci d. 1883
1961 – Yaşar Doğu, Türk Dünya şampiyonu pehlivan d. 1913
1964 – Julius Raab, Avusturyalı siyasetçi d. 1891
1964 – Karekin Deveciyan, Türk-Ermeni zoolog ve yazar d. 1868
1967 – İlhan Tarus, Türk savcı, yargıç ve hikâye, reyin ve roman yazarı d. 1907
1976 – Çu En-Lay, Çin Başbakanı d. 1898
1983 – Gerhard Barkhorn, Alman kaptan asker d. 1919
1983 – Hüseyin Alp, Türk basketbolcu d. 1935
1986 – Mehmet İzmen, Türk siyasetçi ve bürokrat d. 1909
1988 – Duygu Aykal, Türk balerin ve koreograf d. 1943
1990 – Terry-Thomas, İngiliz oyuncu ve komedyen d. 1911
1996 – François Mitterrand, Fransa Cumhurbaşkanı d. 1916
1996 – Metin Göktepe, Türk gazeteci d. 1968
1997 – Melvin Calvin, Amerikalı biyokimyacı ve Nobel Kimya Mükâfatı sahibi d. 1911
1998 – Michael Tippett, Britanyalı opera ve batı basmakalıp müzik bestekarı d. 1925
2000 – Sohban Koloğlu, Türk sinema dekoratörü, rejisör ve oyuncu d. 1918
2005 – Raif Aybar, Türk siyasetçi d. 1915
2006 – Özdemir Birsel, Türk film rejisörü, senaryocu ve üretimci d. 1929
2014 – Selçuk Uluergüven, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu d. 1941
2016 – Oscar Fritschi, İsviçreli siyasetçi ve diplomat d. 1939
2017 – Haşimi Rafsancani, İranlı devlet adamı ve İran İslam Cumhuriyeti’nin 4. Cumhurbaşkanı d. 1934
