Dalida Biyografisi
55 altın plak alan Dalida aynı zamanda “elmas plak” verilen ilk şarkıcıdır.
Dalida, 17 Ocak 1933 tarihinde Mısır‘ın başkenti Kahire ’de İtalyan bir ailenin kızı olarak doğmuştur. Babası Pietro Kahire Operası’nın baş viyolonistiydi. Annesi bir tarzi idi. Dalida ’nın reel ismi Yolande Christina Gigliotti ’dir. Orlando ve Bruno isminde iki abisi vardı. Çocukken viyolonsel çaldı, iyi şarkı söyleyebilmek için ders aldı.
18 yaşında bir ajansa bağlı model olarak çalışmaya başladı.
Dalida, 1950 senesinde Miss Ondine adlı hoşluk yarışeçildi ve ülkenin büyük modaevleri için mankenlik yapmaya başladı. Bu yarıyıl Miss Egypt’e katılıp bcerahatçi seçilmesiyle sona erdi. Zira müsabaka sırasında Dalida’nın değişik hoşluğundan etkilenen Fransız rejisör Marc de Gastyne, ona kariyerini Fransa‘nın başkenti Paris‘te sürdürmesini önerdi. 24 Aralık 1954 tarihinde 22 yaşındaki Dalida, ailesini ve Mısır’ı bırakıp Paris’e yerleşti.
Fransız rejisör Marc de Gastyne ile tanışıp evlendi ve ömrünün sonuna dek yaşayacağı Paris ’e yerleşti.
Ancak sinemadaki sınamaları hayal edilen kadar başarılı olmadı. Sesine ve babasından aldığı müzik hünerine güvenen Dalida, müzik dersleri almaya başladı. Üretimci ve müzisyen Lucien Morisse ve Eddie Barclay ile tanışmasıyla yolu açıldı. İlki olmasa daşarı tuttu. 24 yaşında artık ismi kulaktan kulağa yayılıyordu. Muhteşem konuştuğu İtalyanca, Fransızca ve Arapça sayesinde, değişik dillerde şarkı söylemenin avantajını kullandı. Varyete gösteriler ve kabarelerde değişik dillerde şarkılar söyledi. Çok değil, ikinci 45 ’liği Bambino ile şanı tuttu.
1957 senesinde ilk Altın Plak mükâfatını kazandı ve mecmualara kapak oldu. 1957 ’de Paris ’in ünlü Olympia ’sının açılışında Charles Aznavour ile birlikte bulunma onurunu ulaştı. Aynı sene kendini Gilbert Becaud ’ya vokalistlik yaparken buldu.
Arka arkaya single’lar piyasaya çıkartan Dalida 1958-1960 seneleri arasında turnelerle, Fransa, Mısır, ABD, İtalya’yı gezdi. Ardından Hong Kong ve Vietnam’a kadar gitti.
70 ’lerde dünya çapında bir star olmuştu; dünyanın her yerinde konser salonlarını tıklım tıklım dolduruyordu. Televizyon gösterileri yaptı. Arap ülkelerinde bir Mısır millet şarkısı olan Salma Ya Salama ile büyük alaka gördü; şarkıyı daha sonra beş değişik dilde söyleyecek, değişik ülkelerde plaklar basılacaktı. Aynı sene, Léo Ferré ’nin Avec le temps, Serge Lama ’nın Je suis malade gibi klasiklerini açıkladı. Bir yarıyıl sevgilisi ve daha önceki dostu olan Alain Delon ile dillerden düşmeyen, Ajda Pekkan ’ın, Yalan Yalan Türkçe aranjesi ile meşhur ettiği Paroles Paroles düetini yaptıklarında takvimler 1973 senesini gösteriyordu.
Mutsuzlukla sonuçlanan ilk evliliğinin ardından, 8 Nisan 1961 tarihinde uzun zamandır birlikte olduğu Lucien Morisse ile evlendi. Birkaç ay evli kaldıktan sonra aynı sene oyuncu Jean Sobieski ile yaşadığı aşk hayatının dönüm noktalarından bkocaman oldu. İlk evvel eşinden boşanan Dalida, kısa bir zaman sonra kalbini çalan yeni aşkıyla da yncak 1966 senesinde İtalyan şarkıcı Luigi Tenco ile tanışması ikisi için de trajedilerin başlangıcı oldu.
İtalyan şarkıcı Luigi Tenco ile nişanlandıktan sonra Sanremo Festivali’ne katılan ikili birlikte çok başarısız oldu. Bunda Tenco’nun makûs performansı tesirliydi. Tenco yaşadığı hayal kırıklığıyla 1967 senesinde intihar etti. Dalida’nın onu otel odasında bulması psikolojik olarak çöküşüne neden oldu. Bir ay sonra o da intihar sınamasında bulundu. Bu teşebbüsten sonra 22 yaşındaki bir gençle ilişki yaşaması ve ondan hamile kalmasıysa hayatındaki bir başka kırılma noktası oldu. Kürtaj kararı sonrası girdiği işlemde rahmi hasar gördü ve bir daha çocuk sahibi olabilme kaderini tamamen yitirdi.
Tüm bu süreçte yanında olan ilk eşi Lucien Morisse’in de intihar etmesi Dalida’nın hayatını karartan olaylardan bkocaman oldu. Onun ardından en yakın dostlarından şarkıcı Mike Brant da Nisan 1975 senesinde Paris ’de bir apartman dairesinden atlayarak intihar etti. Duygusal olarak tüm bu ağır yarıyıllardan geçen Dalida’nın kariyeriyse aynı biçimde devam etti. 1980’li senelere gelindiğinde dünya çapında 86 milyondan fazla albüm satmış, 55 altın plak kazanmıştı. 1983 senesinde Richard Chanfray’in başka bir deyişle 1972 senesinden beri birlikte olduğu erkeğin egzoz gazını soluyarak intihar etmesi Dalida’nın hayatındaki son kırılma noktası oldu.
1973 senesinde Fransız sinema oyuncusu ve şarkıcısı Alain Delon ile “Paroles, Paroles” şarkısında yaptıkları düet, başta Fransa olmak üzere, dünyanın pek çok yerinde büyük beğeni topladı.
1974 senesinde büyük çıkışlarından biltihabı daha tutmuştu; şehir venait d ’avoir 18 ans ve Gigi l ’amoroso şarkılarıyla dünya çapında mükâfatlar kazandı.
Dalida 50 yaşında hayatına giren erkeklere makûs talih getirdiğine inanmıştı artık. Girdiği ağır bunalımdan kurtulamadı. 1987 senesinde Montmartre ’daki evinde uyku ilacı alarak intihar eden Dalida’nın yanında bıraktığı “Hayat benim için direnilmez. Özür dilerim” anekdotu tüm bu yaşadıklarının özetiydi.
Dalida, 3 Mayıs 1987 tarihinde Paris, Fransa ’da 54 yaşında iken intihar ederek hayatına son verdi.
Fransa ve Fransızlar da ona sadakatli davrandı. Montmartre Kabirliği ’ndaki kabrine birebir boyutlarında bir heykeli yapıldı. Montmartre mahallesinde Girardon ve Abreuvoir sokaklarının köşesindeki alana büstü konuldu ve alana Dalida Alanı ismi verildi.
2002 senesinde Fransız Posta Yöneti ismine bir posta pulu çıkardı. Dalida için pek çok kaynakta hali hazırda ne İtalyan, ne Mısırlı yazılıyor; aslen Fransız olamadığı halde “Fransız şarkıcı” ismiyle anılıyor.
Albümleri :
1957 – Son nom est Dalida
1965 – Viva La Pappa
1966 – Pensiamoci Ogni Sera
1968 – Le temps des fleurs
1970 – Ils ont changé ma chanson
1972 – Olympia 71
1973 – Paroles, Parole
1973 – Vado Via
1974 – Olympia 74
1977 – Femme est la nuit
1977 – Olympia 77
1978 – Génération 78
1978 – Voilà pourquoi je chante
1979 – Besame Mucho
1980 – Gigi in Paradisco
1986 – The Best of Dalida
1997 – Les Années Orlando : 1970-1997
2006 – Les Années Disco
2010 – Bang Bang Thème Principal Du Film De Xavier Dolan, les Amours Imaginaires
2010 – Les Tubes Disco De Dalida – Kalimba De Luna
2010 – Per Sempre Best of Italien
2012 – Best Of 50 Chansons – 1956-1962
2015 – Dalida le bonus
2015 – D’ici et d’ailleurs – Le meilleur de Dalida à travers le monde
2016 – Er War Gerade 18 Jahr
2016 – Mourir sur scène
2017 – 30 ans déjà
2017 – Les 50 plus belles chansons
Filmleri :
1986 – Al-yawm al-Sadis Saddıka Sinema Filmi
1968 – Io ti amo Judy Sinema Filmi
1955 – Sigarah wa adale Sinema Filmi
