10 Mart tarihinde yaşanan doğumlar, vefatlar ve ehemmiyetli hadiseler, “Tarihte bugün ne oldu?” başlığı ile yurttaşlar tarafından büyük bir merakla inceleniyor. Peki, tarihte bugün ne oldu 10 Mart? 10 Mart’ta ne oldu? Kim doğdu, kim can verdi? Detaylar haberimizde…
HADİSELER
• 1864 – Ulysses S. Grant, Amerikan İç Savaşı sırasında, Abraham Lincoln tarafından Kuzeyli Birlik Union Genel Komutanlığı’na atama edildi.
• 1876 – Graham Bell ile yardımcısı Thomas Watson, ilk telefon görüşmesini yaptılar.
• 1910 – Hollywood’da çekilen ilk film olan In Old California gösterime girdi.
• 1919 – Çin’de kölelik kaldırıldı.
• 1919 – Ali Fethi Okyar İngilizler tarafına hapsedildi.
• 1919 – Osmanlı İmparatorluğu’nda Ahmed Tevfik Paşa hükûmeti düştü yerine Damat Ferit Paşa hükûmeti heyetti.
• 1920 – Yunanistan başbakanı Venizelos’un da katıldığı buluşmada, İstanbul’un resmi işgaline ve Kuvâ-yi Ulusala liderlerinin tutuklanmasına karar verildi.
• 1939 – Büyük Paklik bir araya gelen Tüm Birlik Komünist Partisi Bolşevik 18. Kongresi başladı. Kurultayda Bolşevik Parti Marşı partinin yeni marşı olarak tanımlandı.
• 1944 – Yunan İç Savaşı: Ulusal Kurtuluş Siyasi Komitesi Ulusal Kurtuluş Cephesi tarafından heyetti.
• 1945 – Tokyo Büyük Bombardımanı.
• 1952 – Küba’da Fulgencio Batista önderliğinde askerî darbe.
• 1956 – Kıbrıs Başepiskoposu III. Makarios’un, 9 Mart günü sınır dışı edilmesinden sonra Kıbrıs’ta ayaklanmalar başladı.
• 1956 – Amerika Birleşik Devletlerinin Florida eyaletinden Fas’a giden ve iki adet nükleer başlık kapsülü taşıyan uçak Akdeniz üzerinde kayboldu, uçağın enkazı ise bulunamadı.
• 1969 – Amerikalı siyahi lider Martin Luther King’in katili James Earl Ray, 99 sene ağır hapis cezasına çarptırıldı.
• 1971 – Dünkü başarısız askeri darbe teşebbüsünün ardından, Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç’ın Başkanlığında bir araya gelen “Genişletilmiş Komuta Konseyi” toplantısında, “Vakaları önlemede Hükümetin yetersiz kaldığı” ifade edildi ve 12 Mart günü Hükûmete muhtıra verilmesi kararı alındı.
• 1972 – Türkiye Büyük Ulus Meclisi, Deniz Dolaşmış, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararlarını, 53 red, altı çekimser, 238 kabul reyiyle onayladı.
• 2000 – Diyarbakır 1 Numaralı Devlet Güvenlik Mahkemesi, kapatılan Refah Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan’ı, milleti ırk ve din değişikliği koruyarak, kin ve husumete sarihçe tahrik ettiği gerekçesiyle bir sene hapisle cezalandırdı.
• 2004 – Yargıtay Birinci Ceza Dairesi, yedi TİP’li talebeyi öldürdüğü için yedi kere idam cezasına çarptırılan Haluk Kırcı’nın cezasının, 48 ayı hücrede olmak üzere müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülmesine ait kararı onadı.
• 2004 – Kostas Karamanlis Yunanistan başbakanı oldu.
• 2005 – Garri Kasparov satranç turnuvalarına katılmayacağını açıkladı.
DOĞUMLAR
• 1628 – Marcello Malpighi, İtalyan biyolog ö. 1694
• 1794 – Henriette d’Angeville, İsveçli tırmanıcı ö. 1871
• 1844 – Pablo de Sarasate, İspanyol kemancı ve besteci ö. 1908
• 1845
o III. Aleksandr, Rus Çarı ö. 1894
o Hallie Quinn Brown, Amerika Birleşik Devletlerinde siyah kadınların örgütlenmesine liderlik eden eğitimci ö. 1949
• 1858 – Henry Watson Fowler, İngiliz bir hoca, sözlükbilimci ve yorumcu ö. 1933
• 1873 – Jakob Wassermann, Alman yazar ö. 1934
• 1876 – Ali Faik Ozansoy, Türk şair ö. 1950
• 1891 – Sam Jaffe, Amerikalı oyuncu ö. 1984
• 1898 – Zati Sungur, Türk illüzyonist ö. 1984
• 1903 – Bix Beiderbecke, Amerikalı müzisyen, caz tarihinin en özgün beyaz trompetçilerinden ö. 1931
• 1904 – Ralph Kronig, Alman fizikçi ö. 1995
• 1920
o Boris Vian, Fransız yazar ve müzisyen ö. 1959
o Kenan Pars, Türk oyuncu ö. 2008
• 1927 – Jupp Derwall, Alman futbolcu ve teknik direktör ö. 2007
• 1930 – Galip Erdem, Türk gazeteci ö. 1997
• 1931 – Edip Günay, Türk müzikolog ö. 2010
• 1937 – Joe Viterelli, Amerikalı oyuncu ö. 2004
• 1940
o Chuck Norris, Amerikalı imalci ve oyuncu
o Defne Yalnız, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı
• 1943 – Fikret Ünlü, Türk siyasetçi ö. 2019
• 1950 – Abdurrahman Yalçınkaya, Türk hukukçu ve eski Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı
• 1955 – Mehmet Necmettin Ahrazoğlu, Türk siyasetçi ö. 2023
• 1957 – Usame bin Ladin, El-Kaide teşkilatının kurucusu ö. 2011
• 1958 – Sharon Stone, Amerikalı sinema oyuncusu
• 1959 – Sinan Aygün, Türk iş adamı ve siyasetçi
• 1962 – Yaşar Alptekin, Türk manken, dansçı ve oyuncu
• 1973 – John LeCompt, Amerikalı müzisyen
• 1975
o DJ Aligator, İran asıllı Danimarkalı DJ ve prodüktör
o Sima Sarıkaya, Türk pop müzik yorumcusu, oyuncu, besteci
• 1976 – Frantz Granvorka, Fransız voleybolcu
• 1979 – Alexander Khuon, Alman oyuncu
• 1981
o Samuel Eto’o, Kamerunlu futbolcu
o Monika Bejnar, Leh atlet
o Daniel Carvalho, Brezilyalı futbolcu
• 1983 – Carrie Underwood, Amerikalı şarkıcı
• 1986
o Grete Havnesköld, İsveçli sinema oyuncusu
o Samet Gül, Türk futbolcu
o Gizem Yavuz, Türk basketbolcu
• 1994 – Bad Bunny, Porto Riko’lu şarkıcı
• 1997 – Belinda Bencic, İsviçreli tenisçi
• 2001 – Alyssa Carson, Amerikalı astronot
VEFATLAR
• 1832 – Muzio Clementi, İtalyan besteci d. 1752
• 1861 – Taras Grigoroviç Şevçenko, Ukraynalı şair ve ressam d. 1914
• 1872 – Giuseppe Mazzini, İtalyan milliyetçisi, siyasetçi, avukat, aktivist, gazeteci, yazar ve mason d. 1805
• 1913 – Harriet Tubman, Siyahi Amerikalı kölelik karşıtı eylemci, Süfrajet, Sivil haklar eylemcisi ve Amerikan İç Savaşı sırasında Konfederasyon aleyhine çalışıp Birlik lehine casusluk yapmış hemşire d. 1822
• 1937 – Yevgeni İvanoviç Zamyatin, Rus yazar d. 1884
• 1938 – Mehmet Şükrü Koç, Türk hukukçu ve milletvekili d. 1887
• 1940 – Mikhail Bulgakov, Rus romancı d. 1891
• 1945 – Aleksandr Hatisyan, Ermeni siyasetçi ve gazeteci d. 1874
• 1963 – Naci Kasım, Saatli Maarif Takvimleri’nin kurucusu d. 1884
• 1965 – Jean Boyer, Fransız film rejisörü ve şarkı sözü yazarıdır d. 1901
• 1966 – Frits Zernike, 1953 senesinde kendi buluşu olan Faz kontrast mikroskobu ile Nobel Fizik Ödülü’nü kazanan Hollandalı fizikçi d. 1888
• 1980 – José Américo de Almeida, Brezilyalı yazar d. 1887
• 1985 – Konstantin Çernenko, Sovyet siyasetçi d. 1911
• 1986 – Ray Milland, İngiliz oyuncu d. 1907
• 1988 – Andy Gibb, Birleşik Kraliyet doğumlu Avustralyalı şarkıcı Bee Gees topluluğu d. 1958
• 1989 – Salim Ağırbaş, Türk baterist
• 1993 – Emil Galip Sandalcı, Türk gazeteci d. 1922
• 1996 – Marc de Jonge, Fransız oyuncu d. 1949
• 1998
o II. Karekin Kazancıyan, İstanbul Ermeni Patriği ve Türkiye Ermenileri Ruhani Başkanı d. 1927
o Lloyd Bridges, Amerikalı oyuncu d. 1913
• 1999
o Salah Birsel, Türk şair ve sınama yazarı d. 1919
o Oswaldo Guayasamín, Ekvadorlu ressam, heykeltıraş, grafik sanatçısı ve muralist d. 1919
• 2000 – Nim Chimpsky, maymun d 1973
• 2004 – Nesibe Zeynalova, Azeri oyuncu d. 1916
• 2008 – Kenan Pars, Türk oyuncu d. 1920
• 2010 – Corey Ian Haim, Kanadalı oyuncu d. 1971
• 2012 – Jean Henri Gaston Giraud, Fransız çizgi film imalcisı, çizer ve yazar d. 1938
• 2013 – Metin Serezli, Türk film ve dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı d. 1934
• 2017
o Joan Elise Sledge, Amerikalı siyahi kadın pop-dans müziği şarkıcısı, imalci ve söz yazarıdır d. 1956
o John Surtees, Britanyalı motosiklet ve araba yarışçısıdır d. 1934
• 2018
o Count Hubert James Marcel Taffin de Givenchy, Fransız moda tasarımcısı d. 1927
o Nur Subaşı, Türk tiyatro ve seslendirme sanatçısı d. 1942
TATİLLER VE ÖZEL GÜNLER
• Rize’nin Ardeşen ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu 1918
• Rize’nin Pazar ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu 1918
