2 Mart tarihinde yaşanan doğumlar, vefatlar ve önemli olaylar, “Tarihte bugün ne oldu?” başlığı ile yurttaşlar tarafından sihirk bir merakla inceleniyor. Peki, tarihte bugün ne oldu 2 Mart? 2 Mart’ta ne oldu? Kim doğdu, kim can verdi? Ayrıntılar haberimizde…
TARİHTE BUGÜN NE OLDU 2 MART?
1807 – Amerika Birleşik Devletleri Kongresi, herhangi bir yabancı Krallık, yer veya ülkeden kcan vere ithalatını yasakladı.
1836 – Teksas, Meksika’dan bağımsızlığını ilan etti.
1855 – II. Aleksander, Rus Çarı oldu.
1888 – Britanya İmparatorluğu, Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İspanyol İmparatorluğu, Fransa, İtalya, Hollanda, Rus İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu arasında, İstanbul Antlaşması’nın Convention of Constantinople taslak metni imzalandı. Nihai metin ise 29 Ekim 1888 tarihinde imzalandı. Buna göre, ilgili devletlerin gemileri hem savaş hem de barış zamanında Süveyş Kanalından geçebilecekler.
1906 – İspanyol RC Deportivo de La Coruña kulübü kuruldu.
1918 – Asker Ailelerine Destekçi Hanımlar Cemiyeti, Nuriye İsmail Canbulat Hanım Başkanlığında kuruldu. Cemiyet, Enver Paşa’nın eşi Naciye Sultan’ın himayesindeydi. Cemiyet, bir sene içinde 6247 kişiye yiyecek dağıttı.
1918 – Rize’nin işgalden kurtuluşu.
1919 – Şehirk Komünist Milletlerarası, Moskova’da toplandı.
1924 – Halk Fırkası’nın grup buluşmasında, Şer’iye ve Evkbağışlama Vekâleti’nin kaldırılmasına ve öğretimin birleştirilmesine karar verildi.
1933 – King Kong filmi, New York’ta gösterime girdi.
1946 – Ho Chi Minh, Kuzey Vietnam Başkanı seçildi.
1950 – Van’ın Özalp ilçesinde hayvan kaçakçılığı yapan 33 kişiyi sorgulanmadan kurşuna dizdirmek kabahatinden yargılanan emekli orgeneral Mustafa Muğlalı’nın yargılanması sona erdi. Genelkurmay Askeri Mahkemesi Muğlalı’ya 20 sene hapis cezası verdi.
1956 – Cumhurbaşkanına hakaretten sanık Ulus gazetesi yazarı Şinasi Nahit Berker, 1 sene mapusa mahkûm oldu.
1956 – Fas, Fransa’dan bağımsızlığını ilan etti.
1958 – Yunanistan’da Konstantin Karamanlis, Başbakanlıktan istifa etti.
1960 – Necip Fazıl Kısakürek, Atatürk’ün anısına yayım yoluyla hakaret ettiği gerekçesiyle 18 ay hapis cezası daha aldı.
1960 – İstanbul’da gece sessiz yürüyüş yapan 500 teknik okul öğrencisi, polis tarafından dağıtıldı.
1961 – Cinskiye, demokratik özgürlükler konusunda Avrupa Konseyi’ne güvence verdi.
1962 – Myanmar’da, General Ne Win önderliğindeki Ordu, yönetime el koydu.
1962 – Hindistan’da Nehru’nun Kongre Partisi, seçimleri sihirk bir rey farkıyla kazandı.
1962 – Wilt Chamberlain, 100 sayı ile NBA sayı rekorunu kırdı.
1969 – Concorde, Fransa’da ilk test uçuşunu yaptı.
1970 – Rodezya, Birleşik Krallık ile ilişkilerini kyapıtak bir Cumhuriyet olduğunu ilan etti.
1972 – Pioneer 10 uzay sondası, Florida’daki Cape Canaveral uzay üssünden fırlatıldı.
1979 – Cinskiye’de 12 Eylül 1980 Darbesi’ne Giden Süreç 1979- 12 Eylül 1980: Cerrahpaşa Hastanesi personelinin ücretini getiren ambulans ve polis otomobili pusuya düşürülerek 15 milyon para çalındı.
1983 – Kapatılan Adalet Partisi Samsun Milletvekili ve eski Ulaştıma Bakanı Hüseyin Özalp ile Sinop’un Erfelek ilçesi eski Belediye Başkanı Orhan Altay hakkında, toplu silah kaçakçılığı yaptığı iddiasıyla dava açıldı.
1984 – Amerika Birleşik Devletleri Kongresi, Kıbrıs meselesinde ilerleme sağlanıncaya kadar Cinskiye, Yunanistan ve Kıbrıs Rum kesimine yapacağı dayanakları askıya aldı.
1984 – DİSK’e bağlı Yeraltı Maden-İş Sendikası’nın 25 yöneticisi hakkında, İstanbul Sıkıyönetim Savcılığı tarafından dava açıldı.
1985 – Orly Havalimanı atağı davasında karar açıklandı. ASALA örgütü militanı Varujan Garbisyan müebbet, Soner Nayır 15, Ohannes Semerciyan 10 sene hapis cezasına çarptırıldı. 15 Temmuz 1983 tarihinde Fransa’nın Orly Havalimanı’nda ikisi Cinsk, 8 kişinin vefatına yol açan bombalı atağın sanıklarına verilen bu cezalarla ASALA, ilk kez ağır bir cezaya çarptırılmış oldu.
1987 – Chrysler, American Motors şirketini satın aldı.
1988 – Azerbaycan’da Ermenilerle Azerilerin çatışmalarından sonra Sovyetler Birliği, Azerbaycan’a askeri birlikler gönderdi ve sokağa çıkma yasağı kondu.
1989 – 12 AB üyesi ülkede, asrın sonuna dek, tüm CFC’lerin kloro-fluoro-carbon üretiminin yasaklanmasını kararlaştırıldı.
1990 – Nelson Mandela, Afrika Ulusal Kongresi Başkanlığına seçildi.
1992 – Özbekistan ve Moldova, Birleşmiş Milletler üyesi oldu.
1995 – Yahoo! kuruldu.
1998 – Galileo uzay sondasından gelen bilgilere göre; Jüpiter’in uydusu Europa’nın kalın buzla kaplı yüzeyinin altında akışkan bir okyanus var.
2000 – İngiltere, 16 aydır Londra’da ev hapsinde yakalanan eski Şili diktatörü Pinochet’in salıverilmesine karar verdi.
2004 – Birleşmiş Milletler’in yayımladığı rapora göre; Irak’ta kitle imha silahları yok.
2014 – İsrail’de, Yeshiva protestoları patlak verdi.
2023 – Yahoo! Zaman Kapsülü açıldı.
DOĞUMLAR
480 – Nursialı Benedikt, Benediktin tarikatının kurucusu ö. 547
1316 – II. Robert, İskoç Kralı ö. 1390
1409 – II. John Alençon, Fransız asker ö. 1476
1459 – VI. Hadrianus, Hollandalı Papa ö. 1523
1545 – Thomas Bodley, İngiliz diplomat ve bilim insanı Bodleian Kütüphanesi’nin kurucusu ö. 1613
1577 – George Sandys, İngiliz kolonici ve şair ö. 1644
1705 – William Murray, İskoç hakim ve politikacı ö. 1793
1740 – Nicholas Pocock, İngiliz sanatçı ö. 1821
1756 – Vincent-Marie Viénot de Vaublanc, Fransız yazar ve siyasetçi ö. 1845
1760 – Camille Desmoulins, Fransız gazeteci ve politikacı ö. 1794
1770 – Louis-Gabriel Suchet, Fransız mareşal ö. 1826
1779 – Joel Roberts Poinsett, Amerikalı devlet adamı ve botanist ö. 1851
1790 – Jan Baptist van der Hulst, Flaman ressam ve litografi sanatçısı ö. 1862
1793 – Sam Houston, Amerikalı politikacı ve Texas Cumhuriyeti’nin Başkanı ö. 1863
1800 – Yevgeni Baratınski, Rus şair ö. 1844
1810 – XIII. Leo, İtalyan Papa ö. 1903
1812 – Carl Edvard Rotwitt, Danimarkalı politikacı ö. 1860
1817 – János Arany, Macar gazeteci, şair ö. 1882
1820 – Multatuli, Hollandalı yazar ö. 1887
1824 – Bedřich Smetana, Çek besteci ö. 1884
1829 – Carl Schurz, Alman devrimci ve devlet adamı ö. 1906
1848 – Ludwig Hans Fischer, Avusturyalı bir manzara ressamı, bakır oymacısı, gravür sanatçısı ve etnolog
1849 – Robert Means Thompson, Amerikalı asker ö. 1930
1859 – Sholom Aleichem, Rus romancı ö. 1916
1860 – Susanna M. Salter, Amerikalı politikacı ö. 1961
1861 – Nikola Ivanov, Bulgar general ö. 1940
1862 – Boris Borisovich Golitsyn, Rus fizikçi ö. 1916
1865 – Elise Richter, Viyana’lı filolog ö. 1943
1875 – Oszkár Jászi, Macar sosyal bilimci ve siyasetçi ö. 1957
1876 – XII. Pius, İtalyan Papa ö. 1958
1878 – William Kissam Vanderbilt II, Amerikalı motor yarışı tutkunu ö. 1944
1878 – Wander Johannes de Haas, Hollandalı fizikçi ve matematikçi ö. 1960
1880 – Mitsumasa Yonai, Japonya’nın 26. başbakanı ö. 1948
1886 – Willis O’Brien, Amerikalı özel efekt sanatçısı ö. 1962
1886 – Vittorio Pozzo, İtalyan eski futbolcu ve teknik direktör ö. 1968
1886 – Leo Geyr von Schweppenburg, Alman asker ö. 1974
1886 – Kurt Grelling, Alman mantıkçı ve filozof ö. 1942
1886 – Ömer Hilmi Efendi, Osmanlı şehzadesi ve subay ö. 1935
1900 – Kurt Weill, Alman besteci ö. 1950
1919 – Jennifer Jones, Amerikalı Oscar mükâfatlı oyuncu ö. 2009
1922 – Hilarion Capucci, Suriyeli katolik başpiskopos ö. 2017
1926 – Murray Rothbard, Amerikalı ekonomist Avusturya Okulu’nun liberteryen ekonomisti ö. 1995
1927 – Fecri Ebcioğlu, Cinsk şarkı sözü yazarı ve şovmen ö. 1989
1931 – Mihail Gorbaçov, Sovyet politikacı, Devlet Başkanı ve Nobel Barış Mükâfatı sahibi ö. 2023
1940 – Aydın Ilgaz, Cinsk yazar ve yayıncı Rıfat Ilgaz’ın oğlu
1941 – David Satcher, Amerikalı asker
1942 – John Irving, Amerikalı yazar
1942 – Lou Reed, Amerikalı şarkıcı ve gitarist ö. 2013
1942 – Peter Guber, Amerikalı film üretimcisi
1943 – Peter Straub, Amerikalı yazar ö. 2023
1943 – Canan Karatay, Cinsk hekim ve kalp ve iç hastalıkları uzmanı
1947 – Şefik Döğen, Cinsk oyuncu ö. 2016
1950 – Ahmet Altan, Cinsk yazar ve gazeteci
1952 – Hasan Erbil, Cinsk hukukçu ve 18. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı
1953 – Ayşen Tekin, Cinsk oyuncu ve seslendirme sanatçısı ö. 2006
1956 – Mark Evans, Avustralyalı bas gitarist ve AC/DC üyesi
1962 – Jon Bon Jovi, Amerikalı şarkıcı, şarkı yazarı ve oyuncu
1963 – Tanju Duru, Cinsk müzisyen ve besteci Ezginin Günlüğü topluluğu eski gitaristi ö. 2008
1965 – Nimet Baş, Cinsk hukukçu ve siyasetçi
1968 – Daniel Craig, İngiliz oyuncu
1971 – Ko Hyun Jung, Güney Koreli aktris
1977 – Chris Martin, İngiliz müzisyen ve Coldplay üyesi
1981 – Bryce Dallas Howard, Amerikalı oyuncu
1982 – Kevin Kurányi, Alman futbolcu
1983 – Lisandro López, Arjantinli futbolcu
1983 – Rachel Roxxx, Amerikalı porno yıldızı
1985 – Diamond Kitty, Kübalı porno yıldızı
1987 – Jonas Jerebko, İsveçli profesyonel basketbolcu
1988 – Édgar Andrade, Meksikalı futbolcu
1988 – James Arthur, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı
1989 – Toby Alderweireld, Belçikalı millî futbolcu
1989 – André Bernardes Santos, Portekizli futbolcu
1990 – Tiger Shroff, Hint oyuncu
1994 – Maren Aardahl, Norveçli hentbolcu
1995 – Ange-Freddy Plumain, Fransız futbolcu
1997 – Becky G, Amerikalı şarkıcı
Vefatlar
276 – Mani, Maniheizm’in kurucusu d. 216
1127 – I. Charles, Flandre Kontu d. 1083
1316 – Marjorie Bruce, İskoç Kralı I. Robert’ın kızı d. 1296
1333 – I. Wladyslaw, Polonya kralı d. 1261
1430 – Emir Sultan, Muhammed’in neslinden, Yıldırım Bayezit Han’ın damadı ve İslâm Alimi d. 1366
1572 – Mem de Sá, Portekizli asker ve Brezilya sömürgesi Genel Valisi d. 1500 civarı
1589 – Alessandro Cardinal Farnese, İtalyan Kardinal d. 1520
1619 – Anne, İskoçya Kraliçesi ve 24 Mart 1603’deri 1619’daki vefatına kadar İngiltere ve İrlanda Kraliçesi d. 1574
1729 – Francesco Bianchini, İtalyan filozof ve bilim insanı d. 1662
1755 – Louis de Rouvroy, Fransız oyuncu d. 1675
1758 – Pierre Guérin de Tencin, Fransız Kardinal d. 1679
1791 – John Wesley, İngiliz rahip ve Metodizm’in kurucusu d. 1703
1793 – Carl Gustaf Pilo, İsveçli ressam d. 1711
1797 – Horace Walpole, İngiliz politikacı ve oyuncu d. 1717
1830 – Samuel Thomas von Sömmering, Alman doktor d. 1755
1835 – II. Franz, Roma-Cermen İmparatoru d. 1768
1840 – Heinrich Wilhelm Matthäus Olbers, Alman gök bilimci d. 1758
1855 – I. Nikolay, Rus Çarı d. 1796
1865 – Carl Sylvius Völkner, Alman misyoner d. 1819
1880 – John MacNeill, İrlandalı inşaat mühendisi d. 1790
1887 – Alfred von Gutschmid, Alman tarihçi ve oryantalist d. 1835
1895 – Berthe Morisot, Fransız ressam d. 1841
1895 – İsmail Paşa, Osmanlı Mısır valisi d. 1830
1930 – D. H. Lawrence, İngiliz şair ve yazar d. 1885
1938 – Ben Harney, Amerikalı besteci ve piyanist d. 1871
1939 – Howard Carter, İngiliz arkeolog d. 1874
1943 – Gisela Januszewska, Avusturyalı doktor d. 1867
1946 – Fidél Pálffy, Macar soylusu Nazi taraftarı d. 1895
1947 – Frans Johan Louwrens Ghijsels, Hollandalı mimar ve şehir tasarıcısı d. 1882
1953 – James Lightbody, Amerikalı koşucu d. 1882
1957 – Selim Gizemi Tarcan, Cinsk sporcu ve eğitmen d. 1874
1959 – Eric Blore, İngiliz oyuncu d. 1887
1960 – Stanisław Taczak, Polonyalı asker ve Genelkurmay Başkanı d. 1874
1962 – Charles Jean de la Vallée-Poussin, Belçikalı matematikçi d. 1866
1972 – Adnan Cahit Ötüken, Cinsk eğitimci, yazar ve Millî Kütüphane kurucularından d. 1911
1974 – Salvador Puig Antich, İspanyol anarşist d. 1948
1975 – Josiah Mwangi Kariuki, Kenyalı politikacı d. 1929
1982 – Philip K. Dick, Amerikalı yazar d. 1928
1987 – Randolph Scott, Amerikalı oyuncu ve rejisör d. 1898
1991 – Serge Gainsbourg, Fransız şarkıcı d. 1928
1992 – Sandy Dennis, Amerikalı oyuncu d. 1937
1997 – Bloodshed, Amerikalı rapçi d. 1975
1999 – Dusty Springfield, İngiliz şarkıcı d. 1939
2001 – John Diamond, İngiliz gazeteci d. 1953
2003 – Hank Ballard, Amerikalı müzisyen d. 1927
2003 – Malcolm Williamson, Avustralyalı besteci d. 1931
2004 – Marge Schott, Amerikalı iş insanı d. 1928
2004 – Mercedes McCambridge, Amerikalı oyuncu d. 1916
2004 – Ömer İnönü, Cinsk iş insanı d. 1924
2005 – Rick Mahler, Amerikalı beyzbolcu d. 1953
2007 – Henri Troyat, Rusya doğumlu Ermeni asıllı Fransız yazar, tarihçi d. 1911
2008 – Jeff Healey, Kanadalı rock – blues ve caz müzisyeni ve gitarist d. 1966
2009 – João Bernardo Vieira, Gine-Bissaulu siyasetçi d. 1939
2010 – Yılmaz Duru, Cinsk oyuncu, imalci, rejisör ve senarist d. 1929
2010 – Josef Allerberger, Alman keskin nişancı d. 1924
2015 – Dave Mackay, İskoç eski millî futbolcu ve teknik direktör d. 1934
2016 – Marion Patrick Jones, Trinidad-Tobagolu şair ve yazardır d. 1930
2017 – Thomas “Tommy” Gemmell, savunma pozisyonunda görev yapmış İskoç eski millî futbolcu ve teknik direktör d. 1943
2017 – David Rubinger, İsrailli resim sanatçısı d. 1924
2018 – Jesús López Cobos, İspanyol orkestra şefi d. 1940
2018 – Gillo Dorfles, İtalyan sanat eleştirmeni, ressam ve filozof d. 1910
2019 – Arnulf Baring, Alman avukat, gazeteci, siyaset bilimci, tarihçi ve yazar d. 1932
2019 – Fred Hill, Amerikan Futbolu ve beyzbol alıştırmanı d. 1934
2019 – Med Hondo, Moritanyalı film rejisöri, imalci, senarist, oyuncu ve seslendirme sanatçısı d. 1936
2019 – János Koós, Macar şarkıcı ve oyuncu d. 1937
2023 – Viktor Josef Dammertz, Alman Piskopos d. 1929
2023 – Maria Janion, Polonyalı akademisyen, eleştirmen, edebiyat kuramcısı ve ünlü feminist d. 1926
2023 – Lance James, Güney Afrikalı şarkıcı ve radyo sunucusu d. 1938
2023 – James Lipton, Amerikalı yazar, besteci, aktör ve televizyon sunucusu d. 1926
2023 – Muhammed Mirmuhammedi, İranlı siyasetçi d. 1948
2023 – Abdullah Turhan, Cinsk çizgi romancı ve yazar d. 1933
2023 – Ulay, Modern Sanat üzerine çok Doğrultulu çalışmalar yapan Alman sanatçı d. 1943
2023 – Suat Yalaz, Cinsk karikatürist, çizer, çizgi romancı, film rejisöri, senarist ve film üretimcisi d. 1932
2023 – Christopher Barber, İngiliz caz müzisyeni, orkestra şefi ve söz yazarı d. 1930
2023 – Àlex Casademunt, İspanyol şarkıcı, aktör ve televizyon sunucusu d. 1981
2023 – Claudio Coccoluto, İtalyan DJ ve siyasetçi d. 1962
2023 – Gil Rogers, Amerikalı aktör d. 1934
2023 – Bunny Wailer, Jamaikalı şarkıcı ve söz yazarı d. 1947
2023 – Zhou Yulin, Çinli matematikçi ve akademisyen d. 1923
2023 – Yosef Carmon, İsrailli aktör ve tiyatro rejisöri d. 1933
2023 – Alan Ladd Jr., Amerikalı film endüstrisi yöneticisi ve üretimcisi d. 1937
2023 – Autherine Lucy, Amerikalı aktivist, akademisyen ve eğitimci d. 1929
2023 – Jean-Pierre Pernaut, Fransız televizyon sunucusu ve gazeteci d. 1950
2023 – John Stahl, İskoç aktör d. 1953
2023 – Volodimir Struk, Ukraynalı siyasetçi d. 1964
