6 Mart tarihinde yaşanan doğumlar, vefatlar ve ehemmiyetli hadiseler, “Tarihte bugün ne oldu?” başlığı ile yurttaşlar tarafından büyük bir merakla inceleniyor. Peki, tarihte bugün ne oldu 6 Mart? 6 Mart’ta ne oldu? Kim doğdu, kim can verdi? Detaylar haberimizde…
1521 – Ferdinand Magellan, Guam’a vardı.
1714 – İngiliz mühendis Henry Mill, daktilo makinesinin tescilini aldı.
1853 – Giuseppe Verdi’nin La Traviata operası, Venedik’te ilk defa sahnelendi.
1869 – Dimitri Mendeleyev, ilk periyodik tabloyu açıkladı.
1899 – Bayer, aspirini ticari bir marka olarak kayıt altına aldı.
1902 – Real Madrid Futbol Kulübü heyetti.
1924 – Türkiye’nin 2. Hükümeti, İsmet İnönü’nün Başbakanlığında heyetti.
1925 – Takrir-i Sükûn Kanunu’na direnilerek İstanbul’da 6 gazete ve mecmua, Tevhidi Dert, İstiklal, Son Telgraf, Aydınlık, Sebilülreşat ve Orak Çekiç Bakanlar Heyeti kararıyla kapatıldı.
1943 – Rommel, Alman Afrika Kolordusu Komutanlığı görevini bıraktı.
1946 – İlk zaferli yüksek süratli elektronik bilgisayar “Eniac”, Amerika Birleşik Devletlerinde kullanıma girdi. “Eniac”, elektronik-dijital bilgisayara giden yolda atılmış büyük adımlardan biri olarak 1955’e kadar kullanıldı.
1947 – Milliyetçi talebeler, Ankara’da Ulus Meydanı’nda bir araya gelerek, solcular aleyhine gösteri yaptılar ve solcu öğretim abonelerinin üniversiteden uzaklaştırılmasını istediler.
1948 – Anadolu Ajansı’nda 1925’te işletme kurucuları arasında yer alan ve Başyazarı olan ünlü şair, yazar ve gazeteci Kemalettin Kamu, 47 yaşında Ankara’da can verdi.
1949 – Kadınlığı Koruma ve Sosyal Dayanak Cemiyeti heyetti. Cemiyet, kimsesiz kızlara ve dul kadınlara dayanak etme emelini benimsedi.
1952 – İstanbul’da senenin ilk aylarında işlenen cinayetlerde ciddi bir çoğalış tespit edildi. Bunun üzerine sebeplerini incelemek ve önleyici temkinler alınmasını sağlamak emeliyle, Vali ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay Başkanlığında ilmi bir kurul toplandı.
1957 – İsrail Birlikleri, Sina Yarımadası’ndan çekildi.
1957 – Afrika’da “Altın Kıyısı”, Gana ismini alarak bağımsızlığını bülten etti.
1961 – İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth, Türkiye üzerinden geçerken Ankara’ya uğradı. Esenboğa Havaalanı’nda Devlet ve Hükûmet Başkanı Orgeneral Cemal Gürsel tarafından karşılanan II. Elizabeth, Gürsel ile 40 dakika görüştükten sonra, Türkiye’den böldü. Gazetecilerin ısrarlı sorularına Cemal Gürsel şu cevabı verdi: “İngiltere kraliçesi ile ne konuşulursa onları konuştuk. Gazetecileri enterese edecek hiçbir şey de konuşulmadı. Ötesini siz de biliyorsunuz” dedi.
1962 – Ekrem Alican, Yeni Türkiye Partisi Genel Başkanlığından istifa etti.
1962 – Niyazi Akı, İstanbul Valisi olarak göreve başladı
1964 – Cassius Clay, resmi olarak Muhammet Ali ismini aldı.
1969 – Atatürk’nam yakın dostlarından eski Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras, eski Gaziantep Milletvekili Kılıç Ali ve eski Millî Eğitim Bakanı Cemal Hüsnü Taray, merasimle Yeni Türkiye Partisi’ne girdi. Tevfik Rüştü Aras Atatürk’nam vefatından bu yana ilk kez bir siyasi partiye abone oldu.
1970 – İstanbul’da Sultanahmet İktisadi ve Ticaret Akademisi’nde bir konferans veren Amerikalı Profesörün üzerine bir torba un dökülerek başına da yumurta atıldı. “Kahrolsun Amerikan Uşakları”, “Yankee go home” diye atılan sloganlar sonucu, Amerikalı profesör konferansı yarıda bıraktı.
1970 – Türkiye’nin 32. Hükümeti, Süleyman Demirel’in Başbakanlığında heyetti.
1972 – Türkiye Büyük Millet Meclisi Adalet Komisyonu; Deniz Dolaşmış, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idam cezalarını onayladı.
1972 – Milliyetçi Hareket Partisi Niğde Senatörü Arif Kudret Bayhan, arabayla İtalya’dan Fransaya geçerken, 146 kilo baz morfinle tutuldu. Suçlanan Kudret Bayhan, 15 sene hapse mahkûm oldu.
1974 – Hilâfetin kaldırılışının 50. seneyi dolayısıyla, Posta Ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılması kararlaştırılan seri pulların basımı, Millî Selamet Partili Bakanların önerisi üzerine durduruldu.
1974 – İngiltere’de seçimleri, Emekçi Partisi kazandı. Harold Wilson Başbakan oldu.
1977 – Başbakan Süleyman Demirel, 1 saat 10 dakika süren bir televizyon konuşması yaptı. 1977 bütçesinin maksatlarını anlattı ve “Bir milyondan başladık, 100 milyara geldik. Türkiye trilyonları telaffuz etmeye alışmalıdır” dedi.
1978 – Orgeneral Kenan Evren, Genelkurmay Başkanlığına atandı.
1980 – Maliye Bakanı İsmet Sezgin, dünyada gıda maddesi ithal etmeyen birkaç ülkesinden biri olan Türkiye’nin bu özelliğini, Cumhuriyet tarihinde ilk kez bu sene kaybettiğini söyledi. Türkiye’nin içinde bulunduğu koşullardan dolayı, 1980 seneyi içerisinde yağ ve şeker ithal edileceğini söyledi.
1981 – Yunanistan, Ege hava sahasındaki bazı kısıtlamaları kaldırdığını açıkladı.
1983 – Resmi bilgilere göre son üç senenin maliyet çoğalışları, 250 dolayında asıllaştı. En çok çoğalış ise KİT mahsullerinde oldu.
1984 – Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi, Türkiye’ye yapılması önerilen askeri dayanakta, 39 milyon dolar kesinti yapılmasını kararlaştırarak, desteği 716 milyon dolara indirdi.
1984 – Askeri Yargıtay, Milliyet gazetesi yazarı Metin Toker ile Yazı İşleri Müdürü Doğan Heper hakkında, İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi tarafından verilen mahkûmiyet kararını bozdu.
1984 – 60 bin talebeyi kapsayan talebe bağışlamayı, Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından onaylandı.
1986 – Basın tarafından “Basına Sansür Yasası” olarak belirlenen “Minikleri Muzır Neşriyattan Koruma Yasası”, Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edildi.
1987 – Erzincan Sıkıyönetim Mahkemesi’nde görülen Espiye Dev-Yol davasında; 1 sanık vefat, 20 sanık ise 2-8 sene arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldı.
1987 – IMF raporunda, Türkiye’de asgari fiyatın son bir senede yüzde 20 gerilediği belirtildi.
1987 – Türkiye’nin Kuzey Irak’taki PKK kamplarını bombalamasını tenkit eten İran ve Libya’yı cevaplayan Ankara; “Harekatın üçüncü bir ülkeyi ilgilendiren bir istikameti yok” dedi.
1987 – Herald of Free Enteprise isimli İngiliz araba vapurunu, Zeebrugge-Belçika’dan Dover-İngiltere’ye Doğru yola çıktıktan 90 saniye sonra ters dönerek battı: 193 şahıs can verdi.
1992 – Michelangelo virüsü, bilgisayarları etkiledi.
1992 – Güneş gazetesi, mali kriz sebebiyle yayımına ara verdi.
1993 – Dev-Sol davası sanıklarından Latife Ereren, muhbir olduğu iddiasıyla Bayrampaşa Cezaevi’nde teşkilat abonesi dostları tarafından öldürüldü.
1993 – İstanbul’un Kartal ilçesinde bir eve tertip edilen Polis baskınında, aralarında Dev-Sol’un liderliğini ele geçirmeye çalışan Bedri Yağan’ın da bulunduğu üçü kadın beş şahıs öldürüldü. Bedri Yağan, Gülcan Özgür, Hemşireler Derneği İstanbul Şubesi’nin eski Başkanı Menekşe Meral ve ev sahibi Rıfat Kasap ile eşi Asiye Fatma Kasap öldürülürken; Rıfat ve Asiye çiftinin çocukları 2,5 yaşındaki Özgür ile 6 aylık Sabahat baskından sağ olarak kurtuldu. Bedri Yağan’ın babası, oğlunun çatışma sonucu can vermediğini, infaz edildiğini, can veren militanların avukatları da, duvarlarda mermi izi bulunmadığından, beş şahsın ele geçirilip eziyetle öldürüldüğünü ileri sürdüler. Sosyaldemokrat Milletçi Parti Merkez İdare Heyeti de, vakayı yargısız infaz olarak nitelendirdi.
1993 – Yeni Demokrasi Hareketi YDH Genel Başkanı Cem Boyner’in, “Ordu demokrasiyi tehdit ediyor” sözleri üzerine hakkında soruşturma başlatıldı.
1995 – Türkiye’nin 1963’te Ankara Antlaşması’yla başlattığı Avrupa’yla bütünleşme sürecinde bir adım daha atıldı. Avrupa Birliği abonesi 15 ülke ile Türkiye arasında Gümrük Birliği Antlaşması, Dışişleri Bakanı Murat Karayalçın tarafından imzalandı.
1997 – Picasso’nun Tête de Femme isimli tablosu, Londra’daki bir galeriden çalındı. Bir hafta sonra da bulundu.
1998 – Türkiye Büyük Millet Meclisi Karma Komisyonu, DYP Mİlletvekili Mehmet Ağar’ın dokunulmazlığını, uyuşturucu kaçakçısı Yaşar Öz’nam serbest bırakılmasını sağladığı iddialarını kapsayan dosya sebebiyle ikinci defa kaldırdı.
1999 – Hindistan’da bulunan Senragadha Volkanı, saat 05:45’te püskürdü.
2002 – Yargıtay 9. Ceza Dairesi, gazeteci-yazar Çetin Emeç ve Turan Dursun ile İran rejim muhalifi Ali Akbar Gorbani’nin öldürülmesi hadiselerinin de aralarında bulunduğu bir hayli saldırıdan sorumlu yakalanan İslami Hareket Örgütü’nün İcra Şurası abonesi İrfan Çağırıcı hakkındaki idam cezasını onadı.
2007 – Endonezya’da 6,3 şiddetinde zelzele: En az 70 şahıs can verdi, suratlarca şahıs da yaralandı.
2007 – Türkiye’de işsizlik oranı, 2006 senesinde yüzde 9,9 olarak açıklandı.
Doğumlar
1475 – Michelangelo, İtalyan heykeltıraş, ressam, mimar ve şair ö. 1564
1483 – Francesco Guicciardini, İtalyan tarihçi, diplomat ve devlet adamı ö. 1540
1619 – Cyrano de Bergerac, Fransız asker, reyin yazarı ve şair ö. 1655
1779 – Giovanni Battista Bugatti, Papalık Devletleri’nin infazcısı ve celladı ö. 1864
1784 – Anselme Gaëtan Desmarest, Fransız zoolog ve yazar ö. 1838
1787 – Joseph von Fraunhofer, Alman fizikçi ö. 1826
1791 – Anna Claypoole Peale, Amerikalı ressam ö. 1878
1806 – Elizabeth Barrett Browning, İngiliz şair ö. 1861
1810 – George Robert Waterhouse, İngiliz doğa tarihçisi ö. 1888
1826 – Marietta Alboni, İtalyan opera şarkıcısı ö. 1894
1835 – Mariya Aleksandrovna Ulyanova, Rus sosyalist devrimci ö. 1916
1872 – Ben Harney, Amerikalı besteci ve piyanist ö. 1938
1886 – Saburō Kurusu, Japon diplomat ö. 1954
1889 – Hamza Hakimzade Niyazi, Özbek şair, yazar ve nezaketi çevirmen ö. 1929
1889 – Ulrich Grauert, Alman Luftwaffe generali ö. 1941
1891 – Clarence Garrett, Amerikalı beyzbol oyuncusu ö. 1977
1897 – Joseph Berchtold, Alman SturmabteilungSturmabteilung ve Schutzstaffel’in kurucularından biri ö. 1962
1906 – Lou Castello, Amerikalı oyuncu ve komedyen Abbott ve Costello ikilisinin Costello’su ö. 1959
1909 – Stanislaw Jerzy Lec, Polonyalı şair ve yazar ö.1966
1911 – Frederick Charles Frank, İngiliz teorik fizikçi ö. 1998
1925 – Saadettin Erbil, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı Mehmet Ali Erbil’in babası ö. 1997
1926 – Alan Greenspan, Amerikalı ekonomist
1926 – Andrzej Wajda, Polonyalı sinema rejisörü ö. 2016
1927 – Gabriel García Márquez, Kolombiyalı yazar ve Nobel Edebiyat Mükâfatı sahibi ö. 2014
1928 – Cüneyt Arcayürek, Türk gazeteci ve yazar ö. 2015
1929 – Fazıl İskender, Abhaz yazar Rusça yazdığı espritüel eserleriyle toplumsal sorunları tenkit eten ö. 2016
1932 – Felix Tarasenko, Rus matematikçi ö. 2023
1937 – Ege Ernart, Türk şair, tiyatro, sinema oyuncusu ve reklamcı ö. 2002
1937 – Valentina Tereşkova, Sovyet kozmonot 16 Haziran 1963’te fırlatılan Vostok 6 ile uzaya çıkan ilk kadın
1946 – David Gilmour, İngiliz müzisyen Pink Floyd
1951 – Mahmut Gökgöz, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1954 – Harald Schumacher, Alman futbolcu
1954 – İzzet Kezer, Türk gazeteci ö. 1992
1954 – Joey DeMaio, Amerikalı müzisyen Manowar
1967 – Onur Akın, Türk özgün müzik sanatçısı
1968 – Moira Kelly, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı
1968 – Oktay Mahmuti, Makedon basketbol antrenörü
1970 – Chris Broderick, Amerikalı müzisyen Megadeth
1972 – Shaquille O’Neal, Amerikalı basketbol oyuncusu
1973 – Michael Finley, Amerikalı basketbol oyuncusu
1974 – Beanie Sigel, Amerikalı rapçi
1974 – Miika Tenkula, Finlandiyalı söz yazarı, bestekâr ve Sentenced grubunun gitaristi ö. 2009
1976 – Ken Anderson pehlivan, bir Amerika Birleşik Devletlerili pehlivan
1977 – Yorgos Karagunis, eski Yunan futbolcudur
1977 – Shabani Nonda, Demokratik Kongolu futbolcu
1978 – Paola Croce, İtalyan voleybolcu
1983 – Andranik Teymuryan, İranlı millî futbolcudur
1985 – Bakaye Traoré, Fransa doğumlu Malili eski futbolcudur
1987 – Kevin-Prince Boateng, Ganalı futbolcudur
1987 – Chico Flores, İspanyol eski futbolcudur
1988 – Agnes Carlsson, İsveçli şarkıcıdır
1988 – Marina Erakovic, Yeni Zelandalı tenisçi
1988 – Simon Mignolet, Belçikalı kaleci
1989 – Agnieszka Radwańska, Polonyalı tenisçi
1990 – Derek Drouin, Kanadalı yüksek atlayıcı
1991 – Tyler, The Creator, Amerikalı rapçi
1993 – Andrés Rentería, Kolombiyalı futbolcudur
1994 – Marcus Smart, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1996 – Ryota Aoki, Japon futbolcu
1996 – Timo Werner, Alman ulusal futbolcu
1996 – Kaede Hondo, Japon seslendirme sanatçısı
Vefatlar
1616 – Francis Beaumont, İngiliz reyin yazarı d. 1584
1754 – Henry Pelham, Büyük Britanya başbakanı d. 1694
1812 – James Madison, İngiliz rahip d. 1749
1836 – Davy Crockett, Amerikalı millet kahramanı, siyasetçi ve asker d. 1786
1836 – Jim Bowie, Amerikalı millet kahramanı ve asker d. 1796
1836 – William Barret Travis, Amerikalı avukat ve asker d. 1809
1837 – Yuri Lisyanski, Rus Kraliyet Donanması subayı ve kaşif d. 1773
1866 – William Whewell, İngiliz polimat, bilim insanı, anglikan rahibi, feylesof, teolog ve bilim tarihçisi d. 1794
1874 – Nukai Peniamina, Niue adasına Hıristiyanlığı getiren Niueli d. ?
1888 – Louisa May Alcott, Amerikalı yazar ö. 1832
1900 – Gottlieb Daimler, Alman mühendis ve sanayici d. 1834
1917 – Jules Vandenpeereboom, Belçikalı siyasetçi d. 1843
1920 – Ömer Seyfettin, Türk yazar d. 1884
1930 – Alfred von Tirpitz, Alman amiral d. 1849
1935 – Refik Ahmet Nuri Sekizinci, Türk tiyatro oyuncusu ve reyin yazarı d. 1874
1947 – İhsan Eryavuz, Türk asker, ticaret ve siyaset adamı d. 1877
1948 – Kemalettin Kamu, Türk şair, yazar ve gazeteci d. 1901
1955 – Mehmed Emin Resulzade, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin kurucusu d. 1884
1967 – Zoltán Kodály, Macar besteci d. 1882
1973 – Pearl S. Buck, Amerikalı yazar d. 1892
1980 – Yusuf Hikmet Bayur, Türk siyasetçi ve tarihçi d. 1891
1982 – Ayn Rand, Rus asıllı Amerikalı yazar d. 1905
1984 – Martin Niemöller, Alman Nazi karşıtı din alimi, vaiz ve Bekennende Kirche’nin İtiraf Kilisesi kurucusu d. 1892
1986 – Egemen Bostancı, Türk organizatör gösteri dünyasının önde gelen isimlerinden d. 1938
1986 – Georgia O’Keeffe, Amerikalı ressam d. 1887
1987 – Gülistan Güzey, Türk oyuncu d. 1927
1988 – Mediha Demirkıran, Türk ses sanatçısı d. 1926
1989 – Fecri Ebcioğlu, Türk şarkı sözü yazarı ve şovmen d. 1927
1990 – Taro Kagawa, Japon futbolcu d. 1922
1994 – Melina Mercouri, Yunan oyuncu ve siyasetçi d. 1920
1995 – Nehar Tüblek, Türk karikatürist d. 1924
2005 – Hans Bethe, Alman fizikçi d. 1906
2005 – Nüzhet İslimyeli, Türk ressam d. 1913
2005 – Teresa Wright, Amerikalı aktris d. 1918
2008 – Nedim Otyam, Türk besteci ve rejisör d. 1919
2011 – Erkan Aydoğan Oflu, Türk oyuncu d. 1972
2013 – Alvin Lee, doğum ismi: Graham Barnes, İngiliz gitarist ve rock müzisyeni d. 1944
2014 – Maurice Faure, Fransız eski siyasetçi ve direnişçi d. 1922
2014 – Alemayehu Atomsa, Etiyopyalı siyasetçi d. 1969
2014 – Sheila Margaret MacRae soyadı: Stephens, İngiliz oyuncu, dansçı ve şarkıcı d. 1921
2016 – Nancy Reagan, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Ronald Reagan’ın eşi d. 1921
2017 – Lars Diedricson, İsveçli müzisyen ve söz yazarı d. 1961
2017 – Robert Jolin Osborne, Amerikalı oyuncu, seslendirme sanatçısı ve sinema tarihçisi d. 1932
2018 – Muhibbe Darga, Türk arkeolog d. 1921
2018 – Peter Nicholls, Avustralyalı nezaketi akademisyen, eleştimen ve yazar d. 1939
2018 – John E. Sulston, İngiliz biyolog. 2002 seneyi Nobel Fizyoloji veya Tıp Mükâfatı sahiplerinden birisidir d. 1942
2019 – Ertuğrul Akbay, Türk gazeteci, yazar ve oyuncu d. 1939
2019 – Magenta De Vine, Britanyalı televizyon sunucusudur d. 1957
2019 – John Habgood, İngiliz Anglikan Başpiskoposu, eğitimci ve sreyli şahsiyettir d. 1927
2019 – Carolee Schneemann, Amerikan görsel sanatçı d. 1939
2023 – Anne-Marie Berglund, İsveçli şair, romancı, hikaye yazarı ve ressam d. 1952
2023 – Bélgica Castro, Şilili tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu d. 1921
2023 – David Paul, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu, imalci ve beden geliştiricisi d. 1957
2023 – Elinor Ross, Amerikalı opera sanatçısı d. 1926
2023 – Bengt Åberg, İsveçli profesyonel motosiklet yarışçısı d. 1944
2023 – Franco Acosta, Uruguaylı profesyonel bir futbolcuydu d. 1996
2023 – David Bailie, Güney Afrika doğumlu İngiliz oyuncu, dublaj sanatçısı ve resimci d. 1937
2023 – Katja Behrens, Alman yazar ve çevirmen d. 1942
2023 – Altan Karındaş, Türk sinema, tiyatro, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı d. 1928
2023 – Lou Ottens, Hollandalı mühendis ve mucit. Kasedin mucidi olarak tanınmaktadır d. 1926
2023 – Sevsen Rebi, Mısırlı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu d. 1962
2023 – Geraldo Melo, Brezilyalı iş insanı ve siyasetçi d. 1935
2023 – Frank O’Farrell, İrlandalı eski millî futbolcu ve teknik direktör d. 1927
2023 – Pau Riba i Romeva, İspanyol şair, müzisyen ve şarkıcı d. 1948
