20 Mart tarihinde yaşanan doğumlar, vefatlar ve önemli hadiseler, “Tarihte bugnam ne oldu?” başlığı ile vatandaşlar tarafından büyük bir merakla inceleniyor. Peki, tarihte bugnam ne oldu 20 Mart? 20 Mart’ta ne oldu? Kim doğdu, kim can verdi? Detaylar haberimizde…
1602 – Hollanda Doğu Hindistan Şirketi kuruldu.
1792 – Fransa Millî Meclisi, giyotinle idamı onayladı. İsmini, mucidi Fransız hekim Joseph Ignace Guillotin’den alan giyotin, ilk defa 25 Nisan 1792’de kullanıldı.
1815 – Napolyon, Elbe adasından kaçışının ardından, 140.000 kişilik düzenli ordu ve 200.000 kişilik gönüllü güçler eşliğinde Paris’e girdi.
1852 – Amerika Birleşik Devletlerinde Harriet Beecher Stowe’un ünlü kölelik karşıtı romanı, Tom Amca’nın Kulübesi ilk defa yayımlandı.
1861 – Arjantin’in Mendoza şehri, şiddetli bir zelzeleyle büyük hasar gördü.
1899 – Sing Sing Hapishanesi’nde Martha M. Place, elektrikli sandalyede idam edilen ilk kadın oldu.
1913 – Çin Milliyetçi Partisi’nin Kuomintang kurucusu Sung Çiao-jen, bir suikast girişiminde yaralandı ve 2 gnam sonra can verdi.
1916 – Albert Einstein, görecelik teorisini yayınladı.
1922 – Amerika Birleşik Devletleri’nin ilk uçak gemisi USS Langley hizmete girdi.
1918 – Türk Kadını Dershanesi açıldı. Dershanede yabancı dil, Türkçe ve müzik dersleri ile konferanslar verildi.
1933 – Dönemin Münih Polis Şefi olan Heinrich Himmler, Naziler’in ilk toplama kampı, Dachau Toplama Kampı’nın kurulmasını emretti ve Theodor Eicke’yi de Kamp Komutanı olarak atadı.
1942 – Naziler, Polonya’nın Zgierz kentinde 100 Polonyalıyı bir çalışma kampından alıp öldürdüler.
1942 – Alman Schutzstaffel Birlikleri, batı Ukrayna’nın Rohatin kentinde 600’ü çocuk, 3000 Yahudiyi bir gnam içinde öldürdüler.
1945 – Adana – Ceyhan’da meydana gelen 6 büyüklüğündeki zelzele; 39 can aldı, 328 ev yıkıldı.
1956 – Tunus, Fransa’dan bağımsızlığını kazandı. Tunus’un ilk Devlet Başkanı Habib Burgiba oldu.
1969 – John Lennon ile Yoko Ono evlendi.
1974 – Konya’da Rıdvan Karaköse isimli bir kişi, kardeşleri Cavit, Süleyman ve İsmail Karaköse ile birlikte kan davasından bir anne ve oğlunu pusu kurup öldürdü. Rıdvan, Cavit ve Süleyman Karaköse, 12 Eylül döneminde idam edildi.
1977 – “Diyarbakır” isimli yolcu uçağı, İsmail Açan ve Hanefi Güzel isimli 17 yaşındaki iki öğrenci tarafından Beyrut ’a kaçırıldı. Hadisede pilot Ethem Durak hafif yaralandı.
1981 – Arjantin’in eski Başkanı Isabel Peron, rüşvet kabahatinden 8 sene hapis cezasına çarptırıldı.
1986 – Jacques Chirac, Fransa Başbakanı oldu.
1987 – Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi, FDA AIDS tedavisinde kullanılan AZT azidothymidine isimli ilaca onay verdi. Retrovir ismiyle piyasaya verilen ilaç, onaylanmış ilk AIDS ilacı oldu.
1990 – Ferdinand Marcos’nun dul eşi İmelda Marcos; rüşvet, zimmetine para geçirme ve şantaj kabahatlerinden duruşmaya çıkarıldı.
1995 – Tokyo metrosuna tertip edilen sarin gazı hamlesinde 12 kişi can verdi, 1300 kişi yaralandı.
1996 – Alternatif Bank, Anadolu Grubu tarafından satın alındı.
1996 – İngiltere’de Hükûmet, deli dana Mad Cow Disease – MCD hastalığının insanlara da bulaştığını açıkladı.
1997 – Robert Koçaryan, Ermenistan Başbakanı oldu.
1997 – Avrupa Birliği Ortaklık Komitesi, 106. yarıyıl buluşması yapıldı.
2003 – Irak Savaşı: Amerika Birleşik Devletleri, Irak’ı istila etmeye başladı. Bağdad hava bombardıman hücumuna uğradı Şok ve Korku İşlemi.
2005 – Mersin’de Metropol miting alanında yapılan Nevruz kutlamalarının ardından, Türk sancağını yere atıp yakma girişiminde bulunuldu. Hadise, yurtta infiale yol açtı.
2005 – Japonya’nın Fukuoka şehrinde meydana gelen 6,6 şiddetindeki zelzelede 1 kişi can verdi, suratlarca kişi yaralandı.
2006 – Çad’ın doğusunda 150’den fazla Çad askeri, isyancılar tarafından öldürüldü.
2015 – Bütün güneş tutulması Doğruleşti. Bütün yakalanma, Norveç’in kuzeybatısından, İzlanda’nın güneyinden ve Svalbard’tan gözlemlenebildi.
2016 – Galatasaray – Fenerbahçe futbol maçı, İstanbul Valiliği tarafından güvenlik gerekçesiyle iptal edildi. Evvel, maçın seyircisiz oynanması istikametinde karar alındı. Kısa bir müddet sonra ise, ‘bombalı vasıta’ istihbaratı üzerine derbi iptal edildi. İstanbul Terör Polisi, TT Arena çevresinde alarma geçti.
Doğumlar
MÖ 43 – Ovidius, Romalı şair ö. 17
1606 – Georg von Derfflinger, Brandenburg-Prusya ordusu feldmareşali ö. 1695
1612 – Anne Bradstreet, İngiliz-Amerikalı feminist şair Amerikan kolonilerindeki ilk kadın şair ö. 1672
1725 – I. Abdülhamid, Osmanlı’nın 27. Padişahı ö. 1789
1737 – I. Rama, Tayland kralı ö. 1809
1765 – Karl Daub, Alman filozof ö. 1836
1770 – Friedrich Hölderlin, Alman şair ö. 1843
1780 – José Joaquín de Olmedo, Ekvador devlet başkanı, avukat, politikacı ve yazar ö. 1847
1794 – René Primevère Lesson, Fransız cerrah, doğa bilimci, ornitolog ve herpetolog ö. 1849
1809 – Johann Philipp Becker, Alman devrimci ö. 1886
1811 – II. Napolyon, Fransa İmparatoru ö. 1832
1823 – Nâsıf Maluf, Lübnanlı sözlükbilimci ö. 1865
1828 – Henrik Ibsen, Norveçli yazar ö. 1906
1828 – Friedrich Karl, Prusya prensi ö. 1885
1840 – Franz Mertens, Polonyalı matematikçi ö. 1927
1851 – İsmail Gaspıralı, Kırım Tatarı gazeteci ö. 1914
1856 – Frederick Winslow Taylor, Amerikalı mühendis ö. 1915
1865 – Jeanne d’Alcy, Fransız film oyuncusu ö. 1956
1870 – Paul von Lettow-Vorbeck, Alman general ö. 1964
1879 – Hüseyngulu Sarabski, Azeri operacı, oyuncu, rejisör ö. 1945
1882 – René Coty, Fransa’da Dördüncü Cumhuriyet’in son cumhurbaşkanı ö. 1962
1884 – Philipp Frank, Avusturyalı fizikçi, matematikçi ve akademisyen ö. 1966
1887 – Hovsep Orbeli, Sovyet şarkiyatçı ve akademisyen ö. 1961
1891 – Edmund Goulding, İngiliz film rejisöri, reyin yazarı ve tiyatro rejisöri ö. 1959
1892 – Ludwig Crüwell, Alman general ö. 1958
1894 – Hans Langsdorff, Alman deniz subayı ö. 1939
1899 – Cafer Cabbarlı, Azeri şair, yazar, senaryo yazarı ve rejisör ö. 1934
1904 – Jerzy Block, Polonyalı oyuncu ve rejisör ö. 1996
1908 – Michael Redgrave, İngiliz oyuncu, rejisör ve yazar ö. 1985
1911 – Alfonso García Robles, Meksikalı diplomat ö. 1991
1915 – Sviatoslav Richter, Ukraynalı piyanist ö. 1997
1917 – Yigael Yadin, İsrailli asker ve arkeolog ö. 1984
1919 – Gerhard Barkhorn, Nazi Almanyasının Luftwaffe as pilotu ö. 1983
1922 – Suphi Konak, Türk siyasetçi ö. 1964
1926 – Marge Calhoun, Amerikalı sörfçü ö. 2017
1927 – John Joubert, Güney Afrika doğumlu İngiliz besteci ö. 2019
1932 – Ryszard Kotys, Polonyalı oyuncu ö. 2023
1937 – Lois Lowry, Amerikalı yazar
1939 – Brian Mulroney, Kanadalı siyasetçi
1940 – Paul Neville, Avustralyalı politikacı ö. 2019
1943 – Cevdet Selvi, Türk siyasetçi
1944 – Erwin Neher, Alman biyolog
1945 – Pat Riley, Amerikalı basketbol oyuncusu
1948 – Bobby Orr, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu
1948 – Nikos Papazoğlu, Yunan şarkıcı, söz yazarı, müzisyen ve albüm üretimcisi ö. 2011
1950 – William Hurt, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Mükâfatı sahibi ö. 2023
1952 – Sadettin Teksoy, Türk sunucu, gazeteci ve program üretimcisi
1953 – Sait Genay, Türk oyuncu
1955 – Zerrin Gnamgör, Türk hukukçu ve Danıştay Başkanı
1956 – Ayşenil Şamlıoğlu, Türk oyuncu, rejisör ve yazar
1956 – Catherine Ashton, İngiliz politikacı
1957 – Elizabeth Bourgine, Fransız kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1957 – Oğuz Haksever, Türk haber sunucusu, muhabir ve editör
1957 – Spike Lee, Amerikalı rejisör, prodüktör, senarist ve En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Mükâfatı sahibi
1958 – Holly Hunter, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Mükâfatı sahibi
1961 – Maja Maranow, Alman oyuncu ö. 2016
1961 – Mustafa Karataş, Türk akademisyen ve hadis bilgini
1963 – David Thewlis, İngiliz oyuncu
1964 – Natacha Atlas, Darılı müzisyen
1968 – Paul Merson, İngiliz millî futbolcu ve teknik direktördür
1970 – Michael Rapaport, Amerikalı oyuncu, rejisör ve komedyendir
1971 – Touré, Amerikalı yazar, müzik muhabiri, eleştirmen ve sunucu
1972 – Alex Kapranos, İngiliz bir müzisyen
1974 – Carsten Ramelow, Alman millî futbolcu
1976 – Chester Bennington, Amerikalı rock solisti ö. 2017
1978 – Kevin Betsy, İngiliz kökenli Seyşelli millî futbolcu
1979 – Freema Agyeman, Gana kökenli İngiliz oyuncu
1980 – Jamal Crawford, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusudu
1980 – Robertas Javtokas, Litvan eski basketbolcudur
1982 – Fatma Kaplan Hürriyet, Türk siyasetçi
1982 – Tomasz Kuszczak, Polonyalı profesyonel kaleci
1983 – Selin Demiratar, Türk oyuncu
1983 – Jenni Vartiainen, Fin şarkıcı
1984 – Christy Carlson Romano, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1984 – Fernando Torres, İspanyol futbolcu
1985 – Morgan Amalfitano, Fransız eski futbolcu
1985 – Nicolas Lombaerts, Belçikalı eski futbolcu
1986 – Ruby Rose, Avustralyalı oyuncu, model ve VJ
1986 – Román Torres, Panamalı millî futbolcu
1987 – Jô, Brezilyalı futbolcu
1987 – Pedro Ken, Brezilyalı futbolcu
1989 – Xavier Dolan, Kanadalı oyuncu ve film üretimcisi
1990 – Marcos Rojo, Arjantinli millî futbolcu
1991 – Mattia Destro, İtalyan futbolcu
1993 – Sloane Stephens, Amerikalı tenisçi
1995 – Kei, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu
2000 – Hwang Hyunjin, Güney koreli şarkıcı
Vefatlar
1181 – Taira no Kiyomori, Heian döneminin sonunda Japonya’da bir askeri lider d. 1118
1191 – III. Clemens, 19 Aralık 1187’den vefatına kadar papalık yaptı d. 1130
1239 – Hermann von Salza, Alman Haçlıları’nın kurduğu Töton Şövalyeleri isimli askeri tarikatın başkanı 1210-1239 d. 1170
1390 – III. Aleksios, Trabzon imparatoru d. 1338
1413 – IV. Henry veya Henry Bolingbroke, 1399-1413 seneleri arasındaki İngiltere ve İrlanda kralı d. 1367
1568 – Albrecht, Töton Şövalyeleri’nin büyük üstadı ve Prusya’nın ilk hükümdarı d. 1490
1619 – Matthias, 1611-1617 Bohemya Kralı olarak hükmetti d. 1557
1673 – Augustyn Kordecki, Leh din adamı d. 1603
1816 – I. Maria, 1777-1816 seneleri arasında Portekiz’in 1815-1816 seneleri arasında Brezilya’nın Kraliçeliğini yapmış hükümdar d. 1734
1851 – Ali Paşa Rıdvanbegoviç, Hersekli siyasetçi d. 1783
1878 – Julius Robert von Mayer, Alman fizikçi d. 1814
1894 – Lajos Kossuth, Macar siyasetçi d. 1802
1897 – Apollon Maykov, Rus şair d. 1821
1898 – İvan Şişkin, Rus manzara peyzaj ressamı, gravürcü ve teknik çizimci d. 1832
1924 – Fernand Cormon, Fransız ressam d. 1845
1925 – George Curzon, İngiliz devlet adamı d. 1859
1929 – Ferdinand Foch, Fransız asker d. 1851
1930 – Öğretmen Ali Rıza, Türk ressam d. 1858
1931 – Hermann Müller, Alman devlet adamı ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi SPD lideri d. 1876
1934 – Waldeck ve Pyrmont Prensesi Emma, Hollanda Kraliçesi ve Lüksemburg Büyük Düşesi d. 1858
1935 – Jón Þorláksson, İzlanda eski Başbakanı d. 1877
1938 – Aleksandr Malinov, Bulgar siyasetçi d. 1867
1941 – Oskar Baum, Çek müzik eğitimcisi ve yazarı d. 1883
1947 – Victor Goldschmidt, Norveçli mineralog d. 1888
1954 – Mehmet Emin Kalmuk, Türk hendese Geometri muallimi ve telgraf ve telefon müderrisi d. 1869
1962 – C. Wright Mills, Amerikalı sosyolog d. 1916
1962 – Hüsrev Gerede, Türk asker ve politikacı d. 1884
1971 – Falih Rıfkı Atay, Türk gazeteci ve yazar d. 1894
1972 – Marilyn Maxwell, Amerikalı oyuncu ve komedyen d. 1921
1984 – Kerime Nadir, Türk romancı d. 1917
1987 – Towser, İskoç kedisi d. 1963
1990 – Lev Yaşin, Sovyet futbolcu d. 1929
1993 – Polykarp Kusch, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Mükâfatı sahibi d. 1911
1998 – George Howard, Amerikalı müzisyen d. 1956
2004 – Juliana, 1948’den 1980’deki feragatına kadar Hollanda kraliçesi d. 1909
2007 – Taha Yasin Ramazan, Iraklı siyasetçi d. 1938
2009 – Abdüllatif Filali, Faslı siyasetçi ve diplomat d. 1928
2013 – Zillur Rahman, eski Bangladeş devlet başkanı ve Avami üst düzey Başkanlık kuruli üyesi d. 1929
2014 – Hilderaldo Bellini, Brezilyalı futbolcu d. 1930
2015 – Malcolm Fraser, Avustralyalı liberal politikacı ve eski başbakan d. 1930
2016 – Anker Jørgensen, Danimarkalı siyasetçi d. 1922
2017 – David Rockefeller, Amerikalı bankacı d. 1915
2018 – Dilbar Abdurahmanonova, Sovyet-Özbek kemancı ve orkestra şefi d. 1936
2018 – Peter G. Peterson, Amerikalı bankacı d. 1926
2019 – Randy Jackson, Amerikalı beyzbol oyuncusudur d. 1926
2019 – Warnock Baronesi Mary Warnock, İngiliz filozof, yazar ve eğitimci d. 1924
2023 – Cengiz Bektaş, Türk mimar d. 1934
2023 – Amadeo Carrizo, Arjantinli millî futbolcu ve teknik direktör d. 1926
2023 – Carlos Falcó, İspanyol aristokrat soylu, yazar ve şarap üreticisi d. 1937
2023 – Muhterem Nur, Türk sinema ve ses sanatçısı d. 1932
2023 – Marino Quaresimin, İtalyan siyasetçi d. 1937
2023 – Kenny Rogers, Amerikalı country ve country pop şarkıcısı, müzik yazarı ve oyuncu d. 1938
2023 – Levent Ünsal, Türk oyuncu,sunucu ve seslendirme sanatçısı d. 1932
2023 – Taryn Fiebig, Avustralyalı soprano ses tonunda opera ve sahne sanatçısı d. 1972
2023 – Anton Font, İspanyol pandomim sanatçısı, tiyatro oyuncusu ve eğitimci d. 1932
2023 – Milan Hurtala, Slovak kürekçi d. 1946
2023 – Rito Jiménez, Venezuelalı siyasetçi d. 1951
2023 – Vladimir Kirsanov, Sovyet-Rus koreograf ve dansçı d. 1947
2023 – Peter Lorimer, İskoç eski futbolcudur d. 1946
2023 – Richard Mendani, Papua Yeni Gineli politikacı d. 1967
2023 – François Nicoullaud, Fransız diplomat d. 1940
2023 – Dan Sartain, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen d. 1981
2023 – Zeki Fatin Abdül Vahab, Darılı oyuncu ve film rejisöri d. 1961
2023 – Reine Wisell, İsveçli otomobil yarışçısı d. 1941
